Muzika viva – Skriveno blago

Kako bi se nadomestio izostanak Rostruma kompozitora u 2020. godini, koji je odložen zbog pandemijske situacije, Internacionalni muzički savet je oformio ovu kompilaciju, posvećenu ženskom stvaralaštvu u domenu savremene muzike. Ideja je stasala nakon što su članovi Saveta pregledali svoju obimnu arhivu od 1955. godine, kada je Rostrum kompozitora osnovan, do danas, i pronašli samo 47 žena čija su dela ušla u kategorije selektovanih i preporučenih. Do 1990. godine, što je zanimljivo, ovaj broj je bio drastično manji - samo četiri kompozitorke su bile prisutne na listi rangiranih kompozicija. U želji da se ispravi ovakva situacija, koja u mnogim zemljama i ne odgovara činjeničnom stanju, kompilacijski projekat Skriveno blago je pozvao članice Rostruma kompozitora da ponude reprezentativna dela svojih autorki kako bi se šira javnost upoznala sa uzbudljivim ženskim stvaralaštvom u proteklih 66 godina.

Kompozicija Hiperkocka češke autorke Sonje Veče bazirana je na proučavanjima zvučnih iluzija koje je umetnica sprovela tokom doktorskih studija na Akademiji izvođačkih umetnosti u Pragu. Veča, rođena 1992. godine, smatra se jednim od najsvežijih glasova među mladim češkim kompozitorima. Studirala je klavir i kompoziciju na Konzervatorijumu u Brnu, a potom se usavršavala u Pragu, dok je doktorat završila pod mentorstvom Slavomira Horžinka i Zdenjeka Otčenašeka.

Delo Further and Back danske autorke Kirstine Lindeman napisano je u minimalističkom ključu, uz korišćenje tehnike fejzinga, oslanjajući se na poetiku Luja Andrisena i američkih autora ovog pravca. Pred nama je otvoreno delo, u kojem muzičari koriste grafički zapis i oslanjaju se na međusobnu saradnju s tim da kompozicija treba da se izvodi najjačim intenzitetom i snagom. Kirstine Lindeman inače, posle završenih studija u Helsinkiju, Amsterdamu i Odenseu, razvija karijeru kao kompozitorka i sviračica na blok flauti.

Ines Badalo rođena je 1989. godine u pograničnoj oblasti između Portugalije i Španije, te je svoju karijeru razvijala u obe zemlje, kombinujući ove dve tradicije. Studirala je u Lisabonu u klasi Luiša Tinoka, a dela su joj pre svega izvođena na Iberijskom poluostrvu. U emisiji ćete čuti njenu kompoziciju Entropija koja je pobedila na takmičenju za mlade portuglaske kompozitore koje organizuje nacionalna stanica Antena 2 i Organizacija muzičkih autora Portugalije. Ines Badalo je ujedino i prva i jedina kompozitorka koja je dobila ovu nagradu.

Koncert za violončelo i orkestar Padanje u vatru cenjene britanske autorke Šarlot Brej (1982) nastao je 2015. godine, pošto su u ratnim sukobima sa Islamskom državom Daeš u Siriji nepovratno uništeni ostaci antičkog grada Palmira. Šarolt Brej je zbog toga krenula da proučava istoriju ove naseobine u sirijskoj pustinji, shvativši da iako je impuls došao iz neposrednog razaranja Palmire, sam sadržaj kompozicije je posvećen ljudskom stradanju i humanitarnoj krizi koja je zahvatila prostor Bliskog istoka. Ipak, prema rečima autorke sama kompozicija je potpuno apstraktno promišljanje ove situacije i ljudskih sukoba, kao i odnosa moći, religije i humanizma, te u tom smislu ne nosi nikakve konkretnije programske poruke.

Ostvarenje za udaraljke i orkestar Stadijum lutke (Chrysalis) napisala je litvanska autorka Rute Vitkauskaite. Muzička interesovanje ove kompozitorke, rođene 1984. godine, su raznovrsna. Završila je doktorat iz kompozicije na Kraljevskoj akademiji za muziku u Londonu, a takođe je aktivna u okviru eksperimentalnih muzičkih grupa, kao organizatorka i kustoskinja manifestacija posvećenih savremenoj muzici, kao izvođačica sopstvene muzike, a angažovana je i u okviru obrazovnih programa posvećenih ljudima sa demencijom i slično. Vitkauskaite je u svom opusu realizovala kolaborativne, interdisciplinarne projekte kao i poližanrovska dela.

Urednica Ksenija Stevanović