Majstori baroka

Sedmanesti vek bio je jedan od najuzbudljivijih perioda u razvoju umetnosti u Rimu. Naime, kontra-reformacija donela je slobodu progresivnim strujama katoličke crkve, te kulturna i umetnička elita postaje uključena u realizaciju reformatorskog programa. Dok je u imperijalističkim državama besneo rat, u Rimu su se stvarale nove umetničke prakse te ovaj grad postaje središte stvaralačkih aktivnosti, među kojima je muzika bila od primarne važnosti u kontekstu uspostavljanja obnovljene crkvene vlasti. Kompozitori, sa jedne strane, počinju da pišu dela koja su definisala nove liturgijske forme poput oratorijuma, a sa druge strane, instrumentalne kompozicije se sve više udaljavaju od liturgijskog ili drugog specifičnog konteksta, nastavljajući put razvoja apsolutne muzike. Značajne korake u ovom pravcu napravili su već na početku 17. veka Johan Hijeronimus Kapsberger i Đirolamo Freskobaldi. Nešto kasnije, kompozitor i virtuoz na lauti Lelio Kolista, bio je među prvim autorima koji je najveći deo svog stvaralaštva posvetio formi trio sonate, komponujući instrumentalna dela u četiri, pet ili šest stavova i nazivajući ih simfonije. Premda on nije stvorio ovu formu, Kolista je postavio nove standarde u proporcijama i broju stavova trio sonate, implementirajući dozu uzvišenosti, karakterističnu za rimski stil.

Alesandro Stradela je svoj stvaralački opus posvetio vokalnim i vokalno-instrumentalnim kompozicijama, te je ostalo sačuvano samo dvadeset sedam instrumentalnih dela. Karakteriše ih slikovito dočaravanje različitih emotivnih stanja, uz obogaćivanje melodije raznovrsnom figuracijom na susednim tonovima i upotrebom ritmova tipičnih za barokne plesove.

Karlo Ambrođo Lonati proveo je samo deset godina u Rimu, ali je njegov kompozitorski stil bio izrazito rimski, i blizak stvaralačkom jeziku Koliste. Lonatijeve trio sonate karakteriše povremeno tematsko povezivanje stavova ili inkorporiranje nekoliko stavova unutar sonatne forme.

Autorka emisije Jelena Damjanović