Sećanje na početak Drugog svetskog rata

Drugi svetski rat, koji je počeo na današnji dan napadom nacističke Nemačke na Poljsku trajao je od 1939. i 1945. godine, a vodio se između dva bloka država - Sila osovine, na čelu sa Nemačkom, i Savezničkih snaga, na čelu sa SSSR-om, Velikom Britanijom i SAD-om.

U znak sećanja na 1. septembar 1939. godine, na početak rata koji je odneo 55 miliona života, u Beogradu je održano komemorativno okupljanje.

Otpravnik poslova Ambasade Poljske Pavel Červinjski i gradonačelnik Beograda Dragan Đilas položili su vence na spomen ploču Jugoslovensko-poljske lige u centru Beograda .

"Današnja 70. godišnjica izbijanja Drugog svetskog rata dobra je prilika za podsećanje na bliske veze poljskog i srpskog naroda potvrđene tokom zajedničke borbe protiv nacističkog i fašističkog okupatora", rekao je Červinjski.

Červinjski se zahvalio građanima Srbije, koji su bez ozbira na teškoće i pritiske nacističkih službi od sveg srca pomagali Poljacima.

Gradonačelnik Beogrda je podsetio da je među mnogima koji su stradali jer su pomagali Poljacima da "spasu glavu" bio i Milan Popović koji je vodio Jugoslovensko-poljsku ligu, čije se sedište nalazilo u zgradi u "Uzun Mirkovoj" ulici i na kojoj se danas nalazi spomen ploča.

"Naše je da to ne zaboravimo i da se svake godine setimo tih ljudi i da verujemo da se tako nešto ni u Evropi a ni svetu neće ponoviti", istakao je gradonačelnik.eriod Drugog svetskog rata je u sećanju Poljaka zapisan kao vreme ogromnih iskušenja za narod, jer je ta država, od svih saveznika, bila jedina zemlja koja se borila od 1. septembra 1939. godine pa sve do 9. maja 1945. godine.

Nakon što je pala odbrana Poljske, granice sa Rumunijom i Mađarskom počele su da prelaze hiljade poljskih izbeglica - civila, ali pre svega pripadnika vojnih jedinica evakuisanih s fronta.

Ti su ljudi, najčešće bez ikakvih sredstava za život, bez pasoša i isprava, hteli da stignu do savezničke Francuske, preko Jugoslavije i Italije.

Poljske izbeglice, prelazeći granicu na Dunavu, nailazile su na spontanu pomoć Srba koji su sa njima delili hranu i davali im novac, podseća se u saopštenju.

Centar za pružanje pomoći poljskim izbeglicama u Beogradu, koji je bio je otvoren 24 sata dnevno, osnovali su aktivisti predratne Jugoslovensko-poljske lige.

Velika ekonomska kriza jedan od pokretača rata

Drugi svetski rat počeo je 1. septembra, napadom fašističke Nemačke na Poljsku.

Jugoslavija je napadnuta 6. aprila 1941. godine, a rat je okončan 9. maja 1945. godine bezuslovnom kapitulacijim Trećeg rajha.

Izbijanje Drugog svetskog rata bio je proces koji je trajao skoro celu deceniju i kome je glavni katalizator bila Velika ekonomska kriza, nastala u SAD u oktobru 1929. godine.

Sa krizom je došlo do pojave ekstremnih levih i desnih ideologija i naglog porasta antisemitizma.

Napadu na Poljsku prethodila je nasilna aneksija Austrije 1938. godine i okupacija Čehoslovačke 1939. godine.

Drugi svetski rat je trajao više od pet godina. Sovjetske i američke trupe su se 25. aprila 1945. godine spojile kod Torgaua i praktično presekle Nemačku napola.

U isto vreme je počela Berlinska bitka tokom koje je Hitler izvršio samoubistvo, a sam Berlin se predao 2. maja.

Nova nemačka vlada pod admiralom Denicom je otpočela pregovore o kapitulaciji, koji su završeni 7. maja, a 8. maja 1945. godine je objavljen prekid neprijateljstava.

Najkrvaviji sukob u istoriji

Sukobi sa Japanom još nisu bili završeni. S obzirom na američka uverenja da bi klasičan napad na Japan značio ogromne gubitke na savezničkoj strani, doneta je odluka da se Japan prisili na predaju upotrebom atomske bombe.

Šestog avgusta 1945. godine na Hirošimu je bačena atomska bomba, koja je izazvala dotle nezamislivo razaranje, a 9. avgusta je bačena i druga atomska bomba na  grad Nagasaki.

Japanska vlada je shvatila da je dalji otpor besmislen i 15. avgusta objavljena je bezuslovna kapitulacija. Ona je formalno potpisana 2. septembra na američkom vojnom brodu "Misuri" u Tokijskom zalivu, što je datum koji predstavlja službeni završetak Drugog svetskog rata.

Tačan broj ljudskih žrtava Drugog svetskog rata nije utvrđen, niti će ikada biti utvrđen. Većina istoričara pominje brojku od 55 miliona ljudi, pri čemu je 10 odsto od tog broja poginulih vojnika i 90 odsto civila.

Broj ranjenih je bio višestruko veći, što Drugi svetski rat čini najkrvavijim sukobom u istoriji.

Rat je doveo do dramatičnih demografskih promena u mnogim oblastima sveta.

Cele etničke zajednice su ili desetkovane ili prisilno raseljene. Najjeziviji primer predstavlja gotovo potpuni nestanak Jevreja u Evropi. Petnaest miliona Nemaca je proterano iz velikog dela Istočne Evrope.

Holokaust, čije su razmere i oblici otkriveni tek nakon završetka rata, za mnoge je predstavljao još veći šok od samih ratnih razaranja.