Proleće u praškoj školi

Svoje viđenje ovih događaja, sa distancom od pedeset godina, daju filmski autori koji su u to vreme studirali na FAMU u Pragu, a kasnije, kada su počeli da realizuju svoja filmska ostvarenja u kinematografiji nekadašnje Jugoslavije svrstani su u “češku školu”, koja je iznedrila neke od najznačajnijih filmova zemlje, koja više ne postoji.

Predrag Pega Popović je poznati direktor fotografije, prvi diplomirani filmski snimatelj u nekadašnjoj Jugoslaviji, profesor i dekan na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu, čovek koji je snimio 26 igranih filmova. U vreme njegovog studiranja na prestižnom FAMU u Pragu, zajedno sa Goranom Markovićem, Srđanom Karanovićem, Lordanom Zafranovićem, Goranom Paskaljevićem i Rajkom Grlićem, koji učestvuju u ovoj dokumentarnoj tv seriji, desilo se Praško proleće 1968, potom intervencija SSSR i pet zemalja Varšavskog pakta i, kao paradigmatični završetak, samospaljivanje Jana Palaha u januaru 1969.godine.

Prva epizoda "Proleće u praškoj školi“ počinje rečenicom snimatelja Predraga Popovića: "Kada sam u praškoj mrtvačnici fotografisao Jana Palaha 19. januara 1969. godine, njegovo lice bilo je žuto. “ U nastavku se učesnici, tadašnji studenti filmske akademije FAMU u Pragu, prisećaju njihovog odlaska iz tada mnogo liberalnije SFRJ u Čehoslovačku 1965. godine. Bila je to zemlja u potpunom sivilu realnog socijalizma, članica Varšavskog pakta, pod direktnim nadzorom SSSR, ali i zemlja sa bogatom kulturom. Onda se 1968. godine desilo Praško proleće sa talasom demokratije i slobode koje je, predvođeno tadašnjim predsednikom Aleksandrom Dubčekom, sve promenilo i dalo Česima i Slovacima nadu u bolje sutra i verovanje u “socijalizam sa ljudskim licem”. No, Sovjeti nisu sedeli skrštenih ruku i 21. avgusta 1968, sa još pet zemalja članica Varšavskog pakta, okupirali su Čehoslovačku i prekinuli te demokratske promene. Pedesetak ljudi je poginulo, ostali su se pomirili sa sudbinom, a značajni filmski autori Miloš Forman, Ivan Paser ili Jan Kadar su emigrirali. O načinima na koji su oni izlazili iz okupirane Čehoslovačke, kao i o događajima koji su tome prethodili, svedoci učesnici govore u ovoj epizodi.

Učestvuju: snimatelj Predrag Pega Popović, reditelj Goran Marković, reditelj Srđan Karanović, reditelj Rajko Grlić, reditelj Lordan Zafranović.

Scenario i režija: Milan Nikodijević