Grmljavina sa Lovćena, drugi deo

Ubrzo bi odlučeno, uprkos protivljenju patrijaršije, mitropolije i mnogobrojnih intelektualaca – da mauzolej smeni Njegoševu zavetnu crkvu. Vlastodršci nisu marili za činjenicu da nema ni manje građevine od kapele na Lovćenu, niti veće simbolike od njene simbolike. Ili je upravo to, možda, presudilo da ona bude srušena.

Ali, krenimo redom: pre tog rušenja u slobodnoj državi, Njegoševe kosti su, po naredbi austrougarskih okupacionih vlasti, 1916. prenete u Cetinjski manastir, i položene tamo gde su počivale i prvi put.

Austrijanci su bili toliko ushićeni osvajanjem Lovćena, da je austrougarski general, Herman Keveš, dobio srebrnu medalju sa natpisom „osvajač Lovćena“, a dvojica generala svojim titulama dodala fon Lovćen i fon Lovćenberg.

Uveliko se pripremalo podizanje ogromnog spomenika na lovćenskom vrhu, kao simbola ćesareve pobede i austrougarske nadmoći, ali se tokom naredne godine ništa od planiranog nije učinilo – čak je u agoniji propasti, u jednom momentu, Austrougarska predložila Mitropoliji da „obnovi kapelicu Jezerski vrh“, ali je mitropolit to izričito odbio.

Došla je 1918, oslobođenje i ujedinjenje, i dve godine potom, mitropolit Gavrilo pred Arhijerejskim saborom pokreće pitanje Njegoševog groba.

Zavet vladičin trebalo je po durgi put ispuniti.

I danas je na lovćenskom vrhu u mauzoleju koji verovatno jeste grandiozno umetničko delo, ali po svemu daleko od duha, zamisli i života velikog vladike, vladara i pesnika.

Urednik: Jelena Božović

Snimatelj: Duško Perić

Montaža: Goran Damljanović