Dom porodice Pavlović

Dom porodice Pavlović sagrađen je u drugoj polovini 19. veka. Bio je i ostao dom ne samo ove znamenite porodice, nego i mesto na kome su se okupljale neke od najistaknutijih ličnosti srpske istorije druge polovine 19. i prve polovine 20. veka.

U domu koji je danas spomenik kulture, dobrodošlicu nam je poželeo gospodin Đorđe Pavlović, potomak porodice.

Ljubazno nas je proveo kroz ovo zdanje, kao što vodi i druge brojne posetioce kojima govori o svojoj porodici koja je dala brojne umetnike, arhitekte, istoričare, profesore i diplomate.

Gospodin Đorđe nam je govorio i o istorijatu kuće Pavlović koju je sagradio njegov pradeda, Kosta Pavlović, okružni načelnik šabački i mnogih drugih oblasti.

Kuća se danas zvanično zove Dom porodice Pavlović.

"U trenutku procesa oslobađanja od Otomanske imperije, to je poslednja trećina 19. veka, tačnije od 1879.prvi školovani srpski urbanista Emilijan Josimović odlučuje da na dunavskoj padini treba da se razvija porodično stanovanje, tako da je ovo jedna od prvih porodičnih kuća u, verovatno, jednom od najstarijih porodičnih sokaka Beograda, u Gospodar Jevremovoj ulici i na neki način ona pokušava da sačuva jedan duh koji je polako istisnut iz svesti naših sugrađana", kaže Pavlović.

Dom Pavlovića krajem 19. veka bio je mesto u kome su se okupljali mladići, koji su se posle oslobođenja Srbije od Otomanske imperije prvi školovali u Evropi.

"Zvali su ih Blagodejanci, odnosno državni stipendisti...nažalost, samo muškarci, koji već od prve trećine 19. veka, najintezivnije od sredine do kraja 19. veka, odlaze na studije u Beč, Budimpeštu, Prag Cirih, Pariz, Hajdelberg i druga univerzitetska odredišta u vreme kad u Srbiji nema univerziteta ili su tek u naznaci da se razvijaju", kaže Đorđe.

U kući Pavlovića sastajali su se i članovi umetničkog udruženja Lada, čiji je doživotni predsednik bila srpska slikarka Leposava Bela Pavlović, inače, tetka našeg domaćina.

Čest gost bio je i profesor Slobodan Jovanović, predsednik Srpske akademije nauka, rektor Beogradskog univerziteta, predsednik kraljevske Vlade u izgnanstvu tokom Drugog svetskog rata, inače, blizak rođak porodice.

Revolucionarne promene s kraja Drugog svetskog rata nisu mimoišle ni porodicu Pavlović, budući da su poput mnogih u svojim domovima, decenijama imali zaštićene stanare.

Godine 2005. na njihovu krsnu slavu Svetog Nikolu, kuća postaje i kulturni centar pod nazivom Dom porodice Pavlović.

Završavamo razgovor uvereni da će njihov dom nastaviti da bude jedan od značajnih mesta kulturnog života Beograda i Srbije i da će i dalje svedočiti o istoriji našeg naroda.