Majstori baroka – Lorenco Gaetano Zavateri

O životu italijanskog kompozitora i violiniste Lorenca Gaetana Zavaterija, rođenog 1690. godine u Bolonji, ne postoji mnogo podataka. Poznato je da je učio violinu kod Đuzepa Torelija, dok ga je Luka Antonio Predijeri podučavao harmoniji i kompoziciji. Vremenom, Zavateri je dostigao visok nivo umeća sviranja i, praveći ture po severnoj Italiji, postao je poznat i uvažen violinski virtuoz. 

Godine 1713. počeo je da svira pri Crkvi San Petronio u svom rodnom gradu , a u 27. godini je, u znak priznanja za svoje muzičko umeće, primljen u elitne krugove Filharmonijske akademije u Bolonji, postavši njen član. Do kraja života ostao je u ovom gradu, delujući najpre kao violinista muzičke kapele. Tačan datum njegove smrti nije poznat, ali se pretpostavlja da je umro u decembru 1764. godine. 

Tridesetih godina 18. veka, Zavateri je objavio dve zbirke instrumentalnih kompozicija, među kojima je i zbirka koju emitujemo u večerašnjoj emisiji. Zbirku od dvanaest dela u formi crkvenih, odnosno kamernih koncerata iz 1735. godine kompozitor je posvetio svom učeniku i patronu, grofu Korneliju Pepoliju Muzotiju.

Zavaterijevi koncerti su primeri kasnobaroknog italijanskog končerta grosa. U to vreme je striktna definicija žanra počela da gubi svoj primarni oblik, i kroz ova dela jasno se vidi stilski pluralizam koji je bio svojstven za italijansku orkestarsku muziku 30-ih i 40-ih godina 18. veka, a koji se može pronaći i u delima Tartinija i Vivaldija. Ova ostvarenja savremenici su komentarisali kao dela autora „prefinjene inteligencije”. Ona oslikavaju Zavaterijevo umeće eksperimentisanja, njegovu bogatu imaginaciju i izrazito poznavanje instrumenta. Takođe su značajna zbog načina na koji ilustruju razvoj forme končerta grosa kroz vreme – oslanjaju se na strukturne i stilske modele italijanskih majstora ranog baroknog perioda, zatim ih reinterpretiraju i stavljaju u novi kompozicioni kontekst.

Autorka: Saša Tošković