Džon Zerzan: Početak vremena, kraj vremena

Džon Zerzan, američki filozof i lider anarho primitivističkog pokreta, u svojim radovim i nastupima zastupa ideologiju koja se otvoreno suprotstavlja tehnološkom progresu. U eseju "Početak vremena, kraj vremena", izvorno objavljenom 1983. godine, autor smatra da tehnološko društvo može biti ukinuto i sprečeno da se reciklira samo kroz odbacivanje vremena i istorije. On polazi od toga da je danas vladajuća, "skoro opsesivna predstava o materijalnoj realnosti vremena, njegovom samopostojanju, prva i osnovna laž društvenog života. S vremenom je slično kao i sa pojmom prirode, koji nije postojao pre čovekovog razdvajanja od nje. Postvarenje tog udaljavanja i njegovo naglašavanje - početak vremena - jeste Pad: početak otuđenja, istorije".

Ovaj kontroverzni mislilac ističe da kada je Benjamin rekao da se „predstava o napretku ljudskog roda kroz istoriju ne može odvojiti od predstave o njenom napretku kroz homogeno i prazno vreme", pozivao je na kritiku oba, ali nije mogao znati kako će taj poziv jednog dana odjekivati. Još manje se moglo nadati da bi Geteova tvrdnja „nijedan čovek ne može suditi o istoriji, osim onog ko ju je lično doživeo", jednom mogla važiti na tako potpun način kao danas, kada je vreme postalo najstvarnija i najtegobnija dimenzija. Projekat odbacivanja vremena i istorije moraće se razviti kao jedina nada za ljudsko oslobođenje, piše Džon Zerzan.

Čita Dušica Mijatović.
Urednik Predrag Šarčević.