Osamdeset godina Bitke na Sutjesci - otvorena izložba u Galeriji RTS-a

Povodom obeležavanja 80 godina od bitke na Sutjesci, najveće gerilske bitke u Drugom svetskom ratu, otvorena je izložba u Galeriji RTS-a, koju su priredili naša kuća i Nacionalni park Sutjeska.

Bitka na Sutjesci bila je prekretnica u Drugom svetskom ratu. Posle meseci opkoljavanja i uništenja partizanskih jedinica, glavnina je uspela da se izvuče iz obruča.

„Kad je obruč pukao na Sutjesci, onda smo bili sretni i slobodni. I opet smo se vraćali u te iste jedinice, istim putem u te krajeve u Bosni i Dalmaciji“, kaže Ante Dadić, jedini živi borac Prve proleterske brigade.

Krvave borbe i 7.454 poginulih deo su stradanja našeg naroda tokom nekih od najvažnijih istorijskih svetskih događaja. Svoj doživljaj tih zbivanja prenose i likovni umetnici.

„Partizani su gerila sve do 1944. godine, i nijedna druga gerila u Evropi nije vodila takvu bitku sa stotinama hiljada učesnika, 120 hiljada okupatorskih vojnika i ustaša, i 20 hiljada partizana. Jedina približna bitka je Varšavski ustanak, ali to je gradska borba i Varšavski ustanak je propao. A posle Sutjeske partizani su uprkos ogromnim gubicima pretekli i postali najveća gerilska vojska na svetu“, ističe istoričar prof. dr Predrag Marković.

Postavka obuhvata 280 eksponata, od dela poznatih likovnih umetnika na temu gerilske bitke do originalnih predmeta iz rata, oružja, uniformi, fotografija.

„U sastavu Nacionalnog parka Sutjeska funkcioniše i spomen-kompleks Bitke na Sutjesci. Tu se nalaze muzejski objekti, memorijalno polje Doline heroja, spomen kosturnica i, naravno, centralni spomenik bitke na Sutjesci. I, da kažem, u nekom radijusu od pet kilometara, ostala spomen obilježja mjesta koja su važna po narodnim herojima iz bitke prekretnice 1943. godine“, navodi Đorđe Vuković iz Nacionalnog parka Sutjeska.

Poseban deo čini kolaž savremene autorke Goranke Matić. Dokumentarne fotografije izgradnje monumentalnog spomenika u Dolini heroja na Tjentištu i predmeti iz fundusa RTS-a sa snimanja filma Bitka na Sutjesci.

„Ja sam imala godinu, ali je mnoge stvari sam zapamtila, i kao starija, to su fobije koje su se posle pojavljivale. Puška, pucanje, avioni, sve se to kasnije javilo. Ali ja sam imala samo godinu na Sutjesci. Rođena sam 42, 43. je bila mama, a 44. su je ubili“, kaže Ranka Martinović, ćerka prvoborca, Milje Drljević.

Izložba Sutjeska 80 godina, priređena u saradnji nekoliko institucija, kulture i muzeja u kojima se vredna dela čuvaju, biće otvorena u galeriji Radio-televizije Srbije do 6. oktobra.