Da li će Južna Koreja posegnuti za nuklearnim oružjem

Severna Koreja je drugog novembra ispalila plotun od najmanje 17 projektila od kojih je jedan, po prvi put u istoriji raketnog programa zemlje, odleteo u smeru juga, završivši doduše u međunarodnim vodama van teritorije ideološkog, političkog i vojnog rivala Republike Koreje.

Vlada u Pjongjangu iskoristila je činjenicu da se nalazi u relativnom medijskom zapećku zbog događaja u Ukrajini i zategnutosti na Tajvanu da ove godine ispali preko pedeset projektila raznih vrsta i tako prikupi podatke i iskustva potrebna za dalje usavršavanje svog zavidnog raketnog arsenala.

Međutim, na jugu Korejskog poluostrva, kao i šire u Istočnoj Aziji, se strepi da bi prirodni produžetak tih obuhvatnih vežbi, koje se u značajnoj meri sprovode kao reakcija ili odmazda za učestale zajedničke manevre vojski SAD, Republike Koreje i Japana, mogao da bude novi nuklearni test.

Pjongjang je svoju poslednju, šestu po redu nuklearnu probu izvršio 2017. godine i sada je željan, smatraju vojnopolitički komentatori u Seulu, da testira različite forme nuklearnih bojevih glava koje bi mogle da budu postavljene na rakete koje isprobava i da, povrh toga, iznudi zvanično priznanje SAD da je nuklearna sila, što bi onda u nekoj doglednoj budućnosti moglo da mu donese i postepeno popuštanje ekonomskih sankcija koje su uvedene kao kazna za razvoj nuklearnog oružja.

Serija raketnih testova i opasnost od nove nuklearne probe koja bi doprinela unapređenju udarne moći komunističke države kojom vlada porodica Kim, međutim, izaziva nervozu u Južnoj Koreji, gde su sve jači glasovi da zemlja više ne može da se oslanja samo na konvencionalno naoružanje i američki nuklearni kišobran za odbranu od eventualnog nuklearnog napada sa severa, te da treba da sama razvije sopstveni špalir nuklearnog oružja i tako uspostavi stratešku ravnotežu na Korejskom poluostrvu.

Da Južna Koreja ima industrijsku, tehnološku i sirovinsku bazu za naoružavanje nuklearnim bombama i raketama koje bi ih nosile uopšte nije sporno. Seul pored mnoštva nuklearnih reaktora (njih čak 25), poseduje balističke projektile sopstvene proizvodnje i svemirski program u okviru koga satelite u orbitu lansira domaćim raketama "Nuri".

Smatra se i da zemlja ima dovoljno nuklearnog goriva za proizvodnju čitavih četiri hiljada bojevih glava.

Istraživanja javnog mnjenja u Južnoj Koreji trenutno pokazuju da je oko 75 posto građana za opremanje zemlje nuklearnim oružjem, kao i da dve trećine građana preferira da njihova država razvije sopstveno nuklearno oružje umesto da na svojoj teritoriji prihvati američke nuklearne bombe (zašta je samo oko devet procenata ispitanika).

Argumenti za i protiv naoružavanja Južne Koreje nuklearnim bombama

Glavni argument južnokorejskih komentatora koji žele da vide nuklearne projektile u sastavu svoje armije je taj da je Demokratska Narodna Republika Koreja, koja je svoju prvu nuklearnu probu izvršila još 2006, u septembru izmenila odredbe u vezi korišćenja tog naoružanja po prvi put ostavivši sebi mogućnost preventivnog (odnosno, prvog) udara.

Takođe, vlada u Pjongjangu je, kažu zagovornici nuklearnog opremanja južnokorejske armije, u aprilu objavila nameru da opremi svoje snage prema granici sa Jugom takozvanim taktičkim nuklearnim oružjem, odnosno, bojevim glavama relativno male snage, koje mogu da se koriste da zbrišu velike koncentracije protivničkih trupa na frontu.

Oni zastupaju i intrigantnu ideju da Vašington, suočen s opasnošću od severnokorejskih projektila dugog dometa koji mogu da nose termonuklearne bojeve glave i dosegnu celu teritoriju SAD, zapravo ne bi preuzeo rizik da na nuklearni napad Pjongjanga na Seul odgovori sopstvenim nuklearnim bombama i tako isprovocira Severnokoreance da ciljaju severnoamerički kontinent.

U tom diskursu, naoružavanje Južne Koreje bi čak bilo "lekovito" za SAD jer bi oslobodilo Vašington odgovornosti da u korist Seula uzvrati u slučaju nuklearnog udara Pjongjanga na Jug i rešilo brige o tome da li bi onda Sever gađao i same Sjedinjene Države.

I konačno, pristalice nuklearne Južne Koreje s pravom smatraju da su učestale raketne probe u Severnoj Koreji ove godine same po sebi dokaz da Pjongjang svesrdno nastoji da razvije različita sredstva za isporuku nuklearnih bombi.

Zastupnici teze o nuklearnoj Južnoj Koreji, međutim, svesni su šta bi njeno opremanje takvim sredstvima značilo za region, odnosno, da bi gotovo sigurno podstaklo Japan da razvije isto oružje.

Jer Zemlja izlazećeg sunca, iako zvanično vojno-politički saveznik Južne Koreje, zapravo poslednjih godina ima relativno loše odnose sa Seulom, s kojim se spori ne samo oko istorijskih problema kao što su masovna radna eksploatacija korejskih podanika japanskog carstva pre i tokom Drugog svetskog rata, gušenje korejskog jezika i kulture tokom okupacije ili odvođenje žena s Korejskog poluostrva u seksualno ropstvo u bordele japanske armije, već i oko teritorija - konkretno, ostrva koje se u Japanu naziva "Takešima", a u Republici Koreji "Tokdo".

Dalje, nuklearna Južna Koreja ne samo što ne bi odgovarala Tokiju, nego ni Pekingu, koji bi onda prilično blizu sopstvenoj teritoriji imao ekonomski vrlo snažnu i do zuba naoružanu silu, na koju, za razliku od nerazvijene Severne Koreje, ne bi mogao da presudno utiče.

Šta više, nuklearna Južna Koreja, može se reći, ne bi odgovarala ni Vašingtonu, jer bi oslobađanje od američkog nuklearnog kišobrana drastično uvećalo moć Seula da samostalno odlučuje o ekonomskim i političkim pitanjima u međunarodnim odnosima i umanjilo značaj prisustva američkih snaga na Korejskom poluostrvu.

U tome je, međutim, u dobroj meri i privlačnost nuklearne bombe za one u Južnoj Koreji koji su za nju - dok bi se nuklearni arsenal razvijao pod izgovorom pretnje koja preti od režima u Pjongjangu, Republika Koreja bi zapravo sticala, odnosno, produbljivala vojnu i političku nezavisnost od SAD i Kine.