Antonio Česti: Oronteja

Glavne uloge tumače Stefani d’Ustrak kao Oronteja, kraljica Egipta, Mirko Palaci kao njen tutor, filozof, Kreont, Frančeska Pija Vitale kao dvorska dama Silandra, Hju Kating kao vitez Korindo, bas Luka Titolo kao stara pijanica Đelone, Sara Blank kao paž Tibrino, Marijana Picolato kao Alidorova majka Aristeja, Karlo Vistoli kao mladi slikar Alidoro, Marija Nazarova kao Đaćinta, preobučena u mladića. Orkestrom milanske Skale diriguje Đovani Antonini.

Najpoznatija italijanska operska kuća već nekoliko godina se trudi da publici prikaže svo bogatstvo italijanske barokne opere nastale u velikim centrima poput Venecije, Rima i Napulja. Tako je publici predstavila opere Kalisto Frančeska Kavalija i Ljubavnici na galiji Leonarda Vinčija, koju smo i prenosili u direktnom prenosu na talasima Trećeg programa Radio Beograda. U 2024, opredelili su se za Oronteju Antonija Čestija koja je premijerno izvedena u Insbruku 1656. godine, postavši jedna od najizvođenijih opera druge polovine XVII veka, zahvaljujući privlačnim i neposrednim arijama. Posle više stoleća zaborava, ovo delo je 1961. godine na svetlo dana izvela postavka Bruna Bartoletija u kojoj je pevala Tereza Berganca, takođe upriličena u Skali. Publika je ove godine mogla da vidi novu produkciju koju potpisuje poznati režiser Robert Karsen, dok je ansamblom dirigovao Đovani Antonini, jedan od najboljih italijanskih stručnjaka za muziku baroka i klasicizma.

Uspeh Oronteje treba pre svega tražiti u junacima sa kojma možemo da se poistovetimo, u relativno realističnom zapletu, potpunom izostansku scenke mašinerije i odlično napisanom libretu Đaćinta Andree Čikonjinija, ispunjenom i dramom i komičnim, zabavnim scenama na koje je Česti napisao inspirisanu muziku. Ovo delo se dopadalo publici i u XVII veku i u modernoj epohi, zahvaljujući tome što se radnja bavi običnim ljudima i njihovim komplikovanim emocijama, a ne bogovima i herojima. Sam lik kraljice Oronteje je centralan i psihološki kompleksan – ona zna da je vladarka i da ima dužnosti prema podanicima, ali isto tako pokušava da se ne zatvori prema emocijama. Lik njenog izabranika Alidora je takođe intrigantan – on je pre svega oportunista, a ne postojani ljubavnik, dok je pijanac Đelone izveden iz korpusa Komedije del arte, s tim da on ima direktan uticaj na dramski tok. Tu su i drugi postupci izvedeni iz vokabulara italijanske opere XVII veka, poput žudnje starije žene prema mlađem muškarcu, ali i već pomenute moralne ambivalencije, koja je karakterisala opere, pre svega one venecijalnskog tipa, u prvim desetlećima operskog stvaralaštva.

Urednica Ksenija Stevanović