Crkva Svetog Luke u Sremu

Put nas je odveo u Srem. U selo Kupinovo, pa do crkve Svetog Luke. Srednji vek - vreme nastanka između 1450. i 1455-te godine. Podigao ju je despot Đurađ Branković u neposrednoj blizini srednjovekovne tvrđave Kupinik, čiji ostaci i danas svedoče o pomalo skrajnutom delu srpske istorije. Danas je poznato da je značaj ovog mesta neprocenjiv, jer je nakon pada Smedereva, što istorijski predstavlja i pad naše države u ruke Turaka, Kupinik narednih sedam decenija bio ne samo rezidencija, već i prestonica srpskih despota i centar srpstva, oko kojeg se okupljalo plemstvo, sveštenstvo i narod čuvajući identitet i tradiciju.

Stari grad Kupinik prvi put pominje se u dve povelje ugarskog kralja Žigmunda iz 14. veka kao ugarsko kraljevsko utvrđenje. Od početka 15. veka postaje rezidencija srpskih despota u kojoj su stolovali despoti Stefan Lazarević, Đurađ Branković, Vuk Grgurević, poznat kao Zmaj Ognjeni Vuk, Đorđe i Jovan Branković sa majkom Angelinom.

U ovoj priči važno mesto ima pomenuti hram svetog Luke, koji je živ dan danas. Značajan je zbog svoje istorijsko-dokumentarne vrednosti, pominje se krajem XV veka kao grobna crkva sremskih despota iz porodice Branković. Razrušen je i zapusteo posle turskog osvajanja Srema, više puta je obnavljan. To je jednobrodna crkva masivnih zidova, podignutih od kamena i opeke, sa oltarskom apsidom polukružnog oblika. Barokni ikonostas, bogato rezbaren, nastao je mnogo kasnije, u XVIII veku i delo je Jakova Orfelina.

Ostaci srednjovekovne tvrđave Kupinik i crkva svetog Luke čuvaju jednu neverovatnu priču, ispredenu od istorije, legendi i narodnih priča, a isprirčao nam je parohijski sveštenik Predrag Mihailovići iz Kupinova.

Zabeležile Elizabeta Arsenović i Mirjana Nikić.