Južni okean sprema „podrig“ koji će ponovo pokrenuti globalno zagrevanje

Njihovo predviđanje zasniva se na dobro poznatom klimatskom modelu koji objedinjuje proračune energetske i vlažnosne ravnoteže atmosfere, okeanskih struja i morskog leda, kopnene biosfere i okeanske biohemije. To im je omogućilo da simuliraju idealizovan scenario budućih klimatskih promena.

Scenario izgleda ovako – ljudska aktivnost nastavlja da povećava emisiju gasova sa efektom staklene bašte, koja dostiže vrhunac u roku od 70 godina kada će se količina ugljen-dioksida u atmosferi udvostručiti.

Zatim dolazi do naglog smanjenja emisija, zahvaljujući ljudskom napretku ili ljudskom nestanku, nakon čega nekoliko vekova neto-negativnih emisija ugljenika postepeno hladi planetu.

Tokom globalnog zagrevanja, toplota se nagomilava u okeanu iz više razloga. Prvo, vode duboko ispod površine mešaju se sa toplijim vodama iznad. Drugo, prirodni procesi kroz koje je okean ranije gubio toplotu, kao što je podizanje dubokih voda u Južnom okeanu, značajno su oslabljeni.

U modelu, okean nastavlja da apsorbuje toplotu i nakon što koncentracija ugljen-dioksida dostigne vrhunac i nakon početka neto-negativnih emisija, jer površinskim temperaturama atmosfere takođe treba vremena da se ohlade. Taj budući okean ima i znatno povećan kapacitet da upija kratkotalasno sunčevo zračenje, jer je većina morskog leda koji je nekada odbijao toplotu – nestala.

„Otkrili smo da, nakon nekoliko vekova globalnog hlađenja usled negativnih emisija ugljen-dioksida, dolazi do ponovnog globalnog zagrevanja koje nije povezano sa emisijama ugljen-dioksida, već sa oslobađanjem toplote iz okeana. Brzina tog zagrevanja uporediva je sa prosečnim istorijskim stopama zagrevanja koje je čovek izazvao i traje više od jednog veka“, objašnjava tim koji predvodi biogeohemičarka Ajvi Frenger iz Centra „GEOMAR Helmholc“ za istraživanje okeana u Kilu.

Drugim rečima, „tampon“ koji nam Južni okean trenutno pruža, apsorbujući toplotu koju gasovi staklene bašte zadržavaju u atmosferi, neće moći da traje večno.

A kada se ta latentna toplota jednom oslobodi, neće biti ravnomerno raspoređena po Zemlji. Iako će efekti biti globalni, tim je ustanovio da će zagrevanje biti „najizraženije i najdugotrajnije u južnoj hemisferi“, što znači da će najviše pogoditi zemlje globalnog juga, koje su već najranjivije.

Ovakvi modeli mogu biti pojednostavljeni i idealizovani, ali čak i kada je isti scenario testiran drugim modelima, rezultati su bili gotovo identični. To dovodi u pitanje uverenje da su ukupne emisije ugljen-dioksida i globalno zagrevanje uvek direktno povezani – pretpostavka na kojoj, kako autori ističu, počiva većina političkih odluka.

To znači da će možda morati da budu preispitana očekivanja o tome koliko će biti potrebno da se vide rezultati klimatskih mera, možda čak i vekovima nakon što dostignemo neto-negativne emisije.

Prema ovim modelima, svet će nastaviti da se zagreva dugo nakon što se odreknemo fosilnih goriva. Ali što duže budemo odlagali tu promenu, to će budući „podrig“ biti veći.