Nastavljena arheološka istraživanja na Kozniku, posle višegodišnjeg zastoja

Srednjovekovni grad, podignut na temeljima antičkog utvrđenja, imao je 27 kula, od kojih je sačuvano osam, crkvu, bunare s vodom za piće, velmoške odaje, podgrađe, radionice… Ovih dana pronađen je istočni bedem i dosta arheološkog materijala.

"Peti bunar je ostao nedirnut, tako da smo imali zanimljivih nalaza. Ono što je kuriozitet, to su dva para cipela, odnosno kožnih delova cipela. To je dosta redak nalaz. Nije bilo kiseonika, pa su u takvim okolnostima ti organski materijali sačuvani. Imamo neke drvene delove, nekoliko celih keramičkih posuda i jednu metalnu kofu", otkriva Dejan Bulić, arheolog.

Koznik je oduvek bio značajno utvrđenje kraj važnih puteva. Srednjovekovni život u utvrđenom gradu počinje sa Stefanom Nemanjom krajem 12. veka.

"Srednjovekovni grad Koznik i Župa Rasina svoj procvat su doživeli u drugoj polovini 14. veka, osnivanjem Kruševca kao prestonice", objašnjava istoričar Dejan Radisavljević. "Najverovatnije je Koznik bio letnja rezidencija vladarske kuće kneza Lazara, odnosno njegovih naslednika."

Na nepristupačnom uzvišenju teško ga je bilo graditi, osvajati i obnavljati kroz vekove. Danas još teže sačuvati. U neposrednoj blizini je budući kamenolom.

"Mnogi zidovi su se obrušili i verovatno ne mogu još dugo da ostanu u postojećem stanju ako se nešto ne preduzme. Ako kamenolom počne da radi, mi ćemo ostati bez velikog dela ovog utvrđenja. Možemo da biramo između kamenoloma ili toga da sačuvamo grad kneza Lazara", upozorava arheolog Bulić.

Poslednja konzervacija obavljena je osamdesetih godina prošlog veka. S obzirom na to da je Koznik među pet najočuvanijih srednjovekovnih gradova, mogao bi se potpuno obnoviti poput Golupca i Rama.