Manastir Dečani na listi 12 najugroženijih objekata kulturnog nasleđa

Evropa Nostra, koja se bavi zaštitom kulture i prirode, objavila je na svojoj internet stranici da je manastir Dečani iz 14 veka, iako od 1999. godine pod neprekidnom zaštitom mirovnih trupa Kfor-a, bio meta četiri napada minobacačkim granatama od strane lokalnih ekstremista tokom perioda od 1999. do 2007. godine, kao i pokušaja terorističkog napada 2016. godine.

Istovremeno, dodaje se, manastir sa posebnom zaštitnom zonom suočava se sa ozbiljnim pretnjama po životnu sredinu, jer lokalni opštinski prostorni plan nije u skladu sa strogim pravilima zaštite Uneskove svetske baštine ili srodnim nacionalnim zakonima i propisima.

Takođe, organizacija navodi i da stalno postoji rizik od izgradnje neodgovarajućih urbanih objekata u blizini manastira, kao i opasnost od eksproprijacije zemljišta koje pripada manastiru Dečani, a naročito je opasan plan da pored kapija manastira prolazi glavni međunarodni autoput.

Organizacija navodi da je ovaj najugledniji spomenik svog doba urađen u srpsko-vizantijskom i romaničko-gotičckom stilu, kao i da je neprekidno naseljen skoro sedam vekova.

Savetodavni odbor 7 najugroženijih programa primetio je da je manastir Dečani jedini spomenik u Evropi pod tako snažnom vojnom zaštitom u kontinuitetu od 20 godina, a da predstavlja spomenik od ogromnog istorijskog i kulturnog značaja za Evropu i svet, što potvrđuje i njegov status svetske baštine.

"Za žaljenje je što su danas manastir Dečani sa svojim kulturnim i prirodnim nasleđem i monaškom zajednicom postali taoci nerešenog statusa Kosova. Stoga je hitno i imperativno potrebno obezbediti puno poštovanje vladavine zakona i posvetiti jaču pažnju odgovarajućoj zaštiti ovog mesta svetske baštine u okviru tekućih razgovora o normalizaciji odnosa između Beograda i Prištine", navodi se u obrazloženju.

Kako navode to je funkcionalan manastir sa dnevnim liturgijskim službama i aktivnom monaškom zajednicom koju čini 25 monaha koji se brinu o svakodnevnom održavanju manastira sa okolinom, čuvaju nematerijalno nasleđe monaškog života i redovno dočekuju hodočasnike i turiste.

Manastir se, zajedno sa još tri srpska pravoslavna hrišćanska manastira i crkve na Kosovu - Gračanicom, Pećkom patrijaršijom i Crkvom Bogorodicom Ljeviškom u Prizrenu od 2006. godine nalazi na Uneskovoj listi svetske baštine.