Godišnjica proboja jasenovačkih logoraša

Koncentracioni logor Jasenovac bio je najveći logor smrti u tadašnjoj NDH na prostoru okupirane Jugoslavije za vreme Drugog svetskog rata. 

Formiran je u avgustu 1941. godine, a osmislio ga je jedan od najvećih ratnih zločinaca tog doba Maks Luburić, koji bio i prvi komandant logora.

Logor su uništile ustaše aprila 1945. godine da bi sakrile svoje zločine.

"Radni logor Jasenovac", kako ga naziva hrvatska državna administracija, bio je stratište za Srbe, Rome i Jevreje, svih uzrasta, polova, životne dobi, socijalnih, obrazovnih i drugih profila, kao i za komuniste, partizane, pomagače i simpatizere Srba, Roma i Jevreja.

Sistem logora Jasenovac bio je zloglasan po varvarskim metodama i velikom broju žrtava.

Profesor Gideon Grajf, istoričar specijalizovan za Holokaust, autor izuzetno značajne monografije "Jasenovac - Aušvic Balkana - Ustaška imperija okrutnosti" navodi da je: "Jasenovac bio daleko brutalniji od Aušvica".

U procesu "pročišćenja hrvatske nacije", srpska deca su ubijana, zajedno sa odraslima.

Tokom četiri godine, između aprila 1941. i maja 1945, 73.316 mališana je ubijeno u ustaškoj NDH. Tokom Drugog svetskog rata, jedino mesto u celoj Evropi u kome su postojali specijalni logori za decu bila je Hrvatska.

Ogroman broj dece, oko 12.000, spasen je od ustaškog pogroma, a za tu akciju najzaslužnija je Diana Budisavljević i desetine plemenitih ljudi koji su joj pomogli. Povodom obeležavanja Nacionalnog dana sećanja na žrtve Holokausta, Radio-televizija Srbije u sredu, 22. aprila od 21.00 na Prvom programu, prikazuje film "Dnevnik Diane Budisavljević", rediteljke Dane Budisavljević. O želji da snimi potresnu priču o ženi koja je spasila 10.000 dece od logora u NDH, odnosu prema njoj posle Drugog svetskog rata i svojim nadama da će film „Dnevnik Diane Budisavljević" doprineti zaceljivanju rana iz prošlosti, rediteljka Dana Budisavljević govorila je za portal RTS-a.

Broj žrtava u koncentracionom logoru Jasenovac nikada nije tačno utvrđen.

Logorska arhiva je dva puta uništavana - početkom 1943. i aprila 1945. godine.

Zemaljska komisija Hrvatske, osnovana 1945. godine, konstatovala je u izvještaju Međunarodnom vojnom sudu u Nirnbergu, da je broj žrtava između 500.000 i 700.000.

Nemački generali iz Drugog svetskog rata davali su veoma različite podatke o broju ubijenih Srba u NDH, ali zajednčko im je to da svi pominju stotine hiljada stradalih.

Aleksander Ler je još 1943. godine govorio o 400.000 ubijenih Srba, Lotar Renduli, nemački general-pukovnik, navodi da je ubijeno oko "500.000 pravoslavaca", general Herman Nojbaher pominje "više od 750.000" ubijenih, Ernst Fik - 600.000...

Bez programskih aktivnosti

Direktorka Javne ustanove "Spomen područje Donja Gradina" Tanja Tuleković izjavila je da, zbog preventivnih mera u vezi sa širenjem virusa korona, neće biti održane programske aktivnosti te ustanove planirane u okviru obilježavanja 75 godina od proboja posljednje grupe logoraša iz koncentracionog logora Jasenovac, prenosi RTRS.

Ona je precizirala da, zbog aktuelne situacije u vezi sa epidemijom virusa korona, neće biti održana tradicionalna Memorijalna akademija, radionica za učenike srednjih škola i izložba dečijih likovnih i literarnih radova.

Tulekovićeva je potvrdila da su, na osnovu odluke Vlade Republike Srpske o zabrani javnog okupljanja i prestanka rada obrazovnih i drugih ustanova, zbog prevencije od širenja virusa korona u Republici Srpskoj, u Spomen-području Donja Gradina otkazane sve studijske posete, kulturni događaji i radionice.

"U Spomen-području Donja Gradina 17. marta izvršena je dezinfekcija svih kancelarijskih prostorija, kao i izložbene sale, tako da će, kada se za to ispune uslovi, ustanova spremno dočekati posjetioce",  rekla je Tulekovićeva.

U  Jasenovcu će se održati jedinstvena komemoracija za žrtve ustaškog logora na kojoj bi, i to nakon pune četiri godine, počast žrtvama zajednički dali predstavnici sve tri grane vlasti, te predstavnici žrtava stradalih u Jasenovcu.

Ustaški režim, jedan od najgorih koji su sarađivali s nacistima, počinio je jezive stvari u Jasenovcu, poručio je izraelski ambasador u Hrvatskoj Ilan Mor.