Nova diskografija - Album sa duhovnom muzikom Petra Čajkovskog

Na disku koji večeras predstavljamo nalazi se Devet duhovnih komada iz 1885. godine, kao i jedno od njegovih najpoznatijih i najmonumentalnijih duhovnih dela - Liturgija Svetog Jovana Zlatoustog. Iako je danas mnogo poznatiji po svojim simfonijama, baletima i koncertima, Čajkovski je tokom svoje karijere bio veoma zainteresovan za duhovnu muziku. Već 1875. godine napisao je „Kraći udžbenik harmonije namenjen čitanju duhovnih dela u Rusiji", a dve godina kasnije, u pismu Nadeždi fon Mek zapisao je: „Za mene, crkva i dalje poseduje puno poetskog šarma. Često odlazim na službu. Smatram da je Liturgija Svetog Jovana Zlatoustog jedno od najveličanstvenijih umetničkih dela. Ako pažljivo pratimo službu i prodremo u značenje svakog obreda, nije moguće ne biti duboko dirnut liturgijom naše pravoslavne crkve... ne biti iznenađen tokom transa pojavom hora; ne biti ponesen poezijom i muzikom; ne biti uzbuđen kada odzvone reči „Slavite ime Gospodnje" - sve ovo je meni beskrajno dragoceno", navodi u svom pismu Petar Čajkovski.

U kasnijim pismima Nadeždi fon Mek, kompozitor je opisao i svoju nameru da napravi svoju verziju liturgije, nakon što je proučavao dela Bortnjanskog i Berezovskog. Delo je kompozitor relativno brzo dovršio 1878. godine, ali je podjednako brzo ono bilo cenzurisano, odnosno Ruska pravoslavna crkva ga je zabranila, smatrajući ga previše modernim. Ipak, Čajkovski je izvojevao „malu pobedu" time što je štampana verzija bila vraćena autoru, odnosno što je donesena odluka da je ruskim kompozitorima dozvoljeno da pišu duhovna dela, a da ne moraju da ih šalju na odobrenje carskoj kapeli koja je imala monopol za izvođenje i stvaranje duhovnih kompozicija.

Delo je tako premijerno izvedeno u Kijevu 1879, a godinu dana kasnije i u Moskvi, nakon čega je zaživelo na koncertnim podijumima, još tokom kompozitorovog života.

Izvođenje koje ćete večeras pratiti, zabeleženo na albumu Hora Letonskog radija pod upravom Sigvardsa Kljave, sa svedenijim horom od 24 pevača, zvučno se verovatno približava originalnoj verziji i interpretaciji u Moskovskom umetničkom društvu 1880. godine.

Urednica emisije: Ivana Neimarević