Opera komik i Mišel-Žan Seden

Mišel-Žan Seden je sa uspehom gradio karijeru na tri pariske pozornice, pišući, pored opera komik, libreta za ozbiljne opere, ali i pozorišne drame. Sedamdesetih godina 18. veka pokazao je interesovanje za srednjovekovne teme, a kasnije i za mitove i istorijske priče. Dve Sedenove opere komik iz poslednje decenije njegove karijere, za koje je muziku komponovao Andre Modest Gretri, svedočanstvo su ovih interesovanja: Ričard Lavlje Srce iz 1784. i Viljem Tel iz 1791. godine. Obe opere bile su izrazito popularne na pariskoj sceni, ali su imale dijametralno suprotne političke konotacije: dok je Viljem Tel eksplicitno pozicioniran kao opera koja promoviše etos Francuske revolucije, Ričard Lavlje Srce je interpretiran kao rojalistička opera. Arija štitonoše-minstrela iz prvog čina potonje opere, koja započinje rečima „O Ričarde, moj kralju", korišćena je kao pesma rojalista i bila je zabranjena u Francuskoj republici, a sama opera nije izvođena u Parizu od 1791. do 1806.

Radnja opere Ričard Lavlje Srce na Sedenov libreto i muziku Gretrija, prati kraljevog štitonošu Blondela koji pokušava da izbavi engleskog kralja iz zatočeništva u zamku u Austriji predstavljajući se kao slepi minstrel. Opera uključuje i podzaplet koji prati ljubav Laurete, kćeri obližnjeg imućnika, i Florestana, zapovednika austrijskog zamka u kome je zatočen kralj Ričard. Prateći dva zapleta, Seden je uspeo da, na šekspirovski način, u libretu predstavi širok dijapazon društvenih klasa u međusobnoj interakciji. Centralni momenat u operi je scena prepoznavanja u drugom činu: nakon marša vojnika i bravurozne arije Ričarda, koji otvaraju čin, prerušeni štitonoša Blondel peva romansu koju je sam Ričard napisao, u čast ljubavi prema Margareti od Flandrije. Ričard prepoznaje romansu i Blondelov glas i nastavlja sa pesmom. Komponujući ovu opersku romansu, Gretri je pokušao da podražava srednjovekovni muzički izraz jednostavnom, silabičnom melodijom i nepravilnim naglašavanjem reči. Rasplet opere donosi scena izbavljenja, u kome snage Margarete od Flandrije, potpomognute domišljatošću Blondela i Laurete, oslobađaju Ričarda iz zatočeništva.

Autor Srđan Atanasovski
Urednica Sanja Kunjadić