Za šta se sumnjiče bivši pripadici HVO-a u Orašju?

Od 12 bivših pripadnika Hrvatskog veća odbrane, u Orašju je u ponedeljak uhapšeno njih 10, dok jedan nije dostupan policiji, a drugi je teško oboleo, preneli su hrvatski mediji.

Destorici uhapšenih je potom određen jednomesečni pritvor zbog postojanja opasnosti od bekstva i uticaja na svedoke.

Uhapšeni su Ivo Oršolić (64), Tado Oršolić (56), Marko Dominković (54), Joso Nedić (60), Marko Baotić (68), Marko Blažanović (61), Mato Živković (52), Anto Živković (57) i Stijepo Đurić (51).

Terete se da su kao pripadnici struktura HVO-a u Orašju, vojne policije HVO-a i policijskih struktura, kao i stražari u logorima i objektima za zatočenje, počinili ratni zločin nad većim brojem žrtava srpske nacionalnosti s područja Orašja i okolnih mesta od aprila 1992. pa do jula 1993. godine.

Oni se terete i za krivično delo zločina protiv čovečnosti.

U rešenju Suda BiH navodi se da je bezbednosna situacija u Orašju već narušena u proleće 1992. godine i da je sredinom aprila, prema izjavi svedoka, koji se vodi pod brojem "jedan", došlo do prekida nastave, te je jedan broj dece napustio školu i samo mesto Orašje.

To je, kako se navodi, bio period kada se stvara atmosfera koja će nagovestiti budući napad na srpsko stanovništvo opštine Orašje o čemu, kako se navodi u predlogu, u svojoj izjavi govori svedok zabeležen pod brojem "dva".

Dalje se navodi postojanje sumnje da su osumnjičeni počinili krivična dela koja im se stavljaju na teret.

Tužilaštvo BiH u dostavljenom predlogu navodi da su se na putevima koji su iz Orašja vodili prema delovima teritorija koji su bili naseljeni srpskim stanovništvom nalazili punktovi HVO-a, te da na taj način nije dozvoljen izlaz s područja opštine Orašje srpskom stanovništvu, koje do početka maja 1992. nije uspelo da pobegne s područja te opštine koja je bila pod komandom HVO-a, a o čemu govori svedok, koji se u Tužilaštvu vodi pod brojem "tri".

Takođe, tužilac navodi da iz iskaza svedoka proizlazi sumnja da je 9. maja 1992, od strane pripadnika Vojne policije pod komandom Pere Vincetića i pripadnika PS Orašje, izvršena racija u selu Bukova Greda, kao jedinom mestu s većinskim srpskim stanovništvom pod kontrolom HVO-a Orašje.

Raciju je predvodio zapovednik PS Orašje Marko Dominković, a sve po naredbi zapovednika 106. brigade HVO-a Đure Matuzovića.

Njihovi pripadnici, nakon što su skupili svo srpsko stanovništvo sela, pred mesnom trgovinom odvojili su pojedine muškarce i likvidirali ih.

Tom prilikom su ubijeni Marko Maksimović, Mićo Gavrić, Zoran Maksimović, Lazar Vasiljević, Drago Cvijanović, Žarko Maksimović i Mišo Gavrić, koji je u vreme ubistva bio maloletan.

Žene su vratili kućama, a sve zatečene muškarce, nakon zlostavljanja, uhapsili su i odveli u zatvoreničke objekte HVO-a u Orašju i Donjoj Mahali gde ih zatvorili.

Tužilac navodi i naredbu da se Srbi izoluju od 11. juna 1992. godine, izdatu od zapovednika 106. brigade HVO - Bosanka Posavina, Orašje, a dostavljenu Vojnoj policiji 106. brigade HVO-a, načelniku sigurnosti brigade i Stanici javne sigurnosti koji su bili zaduženi za izvršenje navedene komande, a koju dužnost je, prema navodima iz predloga, u navedenom periodu obavljao osumnjičeni Đuro Matuzović.

Kako se navodi u predlogu Tužilaštva BiH, do sada je veliki broj osumnjičenih osoba za krivična dela uspeo da se sakrije i pobegne u susedne ili druge države, i tako izbegne krivično gonjenje jer uz državljanstvo BiH poseduju i državljanstvo Hrvatske.

U prilog tvrdnji opasnosti od bega, navodi tužilac, ide i činjenica da je državna granica BiH relativno "propusna", te da osumnjičeni vrlo lako mogu preći u Republiku Hrvatsku koristeći službene prelaze.

Kako je naveo tužilac, ovu tvrdnju naročito potkrepljuje to što je opština Orašje pogranična opština prema Hrvatskoj, preneli su hrvatski mediji.