Vremeplov (21.8.2011)

Slovenački lingvista i slavista Jernej Kopitar rođen je na današnji dan 1870. godine. Bio je član bečke dvorske biblioteke i cenzor slovenskih i novogrčkih knjiga. Radio je na stvaranju zajedničkog književnog jezika Slovenaca, a pomogao je i projektu Vuka Karadžića u oblikovanju srpskog književnog jezika temeljenog na narodnom govoru. Naime, Jernej Kopitar je preveo reči na nemački i latinski jezik. Kada je Vuk Karadžić došao u Beč 1813. nakon Prvog srpskog ustanka, napisao je knjigu o propasti ustanka. Zamolio je Jerneja, kao cenzora slovenskih knjiga u Beču da mu je objavi. Jernej to nije učinio ali se zainteresovao za rad Vuka Karadžića, pa mu je već naredne godine objavio „Pismenicu serbskoga jezika po govoru prostoga naroda napisanu" kao i „Malu prosto-narodnu slavenoserbsku pesnaricu". Do kraja Kopitarevog života, među njima je vladalo izuzetno prijateljstvo i borba za narodni srpski jezik kao zvaničan u Srbiji. Kao Vukov saradnik Jernej ga je savetovao da objavi prvu gramatiku srpskog jezika, da prikuplja a zatim objavi narodne umotvorine, da prikuplja reči narodnog govora kako bi izdao Prvi srpski rečnik.

Kompozitor i dirigent, akademik Stevan Hristić umro je 21. avgusta 1958. godine. Svojom sveukupnom delatnošću je bio najistaknutiji kompozitor u Srbiji u prvoj polovini 20. veka. Školovao se na čuvenom Lajpciškom konzervatorijumu, koji je njegovom radu dao solidne profesionalne temelje. Takođe je, u vreme pred Prvi svetski rat, boravio u Moskvi, Parizu i Rimu. Upoznat sa muzičko-stilskim tendencijama ondašnje Evrope, kao i sa osloncem u tradiciji srpskog muzičkog romantizma i nacionalne boje (posebno samoga Mokranjca), stvorio je osoben muzički jezik koji je bio mešavina folklornih uticaja i kasnoromantičarskih, impresionističkih i verističkih elemenata u melodiji, harmoniji i instrumentaciji. Ovo je učinilo da njegova muzika bude slušljiva i bliska širokom auditorijumu. Njegov najznačajniji doprinos razvoju kulturnog života Srbije je osnivanje i vođenje Beogradske filharmonije. Ipak, najviše zasluga nosi za svoje stvaralaštvo. Ono počinje pisanjem scenske muzike za komad s pevanjem „Čučuk Stana" (1907.), a do kraja svog života je napisao i solo pesme, nekoliko horskih dela, dve koncertantne kompozicije, „Simfonijsku fantaziju za violinu i orkestar" (diplomski rad u Lajpcigu) i „Rapsodija za klavir i orkestar". Njegova najznačajnija, i najpoznatija, dela su (prvi u srpskoj muzici) oratorijum „Vaskrsenje", izvanredno „Opelo u b-moll-u", jedina dovršena opera „Suton" i, kao njegovo najpoznatije, a moglo bi se reći i najkvalitetnije delo, balet Ohridska legenda.

1900. - Umro Ilija Ognjanović - Abukazem, književnik (Novi Sad, 12. 05. 1845 - Budimpešta, 21. 08. 1900)

1904. - Rođen Kaunt Bejzi, američki džez-pijanista (Red Benk, 21. 08. 1904 - Holivud, 26. 04. 1984)

1907. - Rođen Haj Zaret, američki književnik (Njujork, 21. 08. 1907 - Vestport, 02. 07. 2007)

1935. - Rođen Toma Mihajlović, novinar i foto-reporter listova "Arena" i  "Novosti" (Paraćin, 21. 08. 1935 - Beograd, 26. 05. 2007)

1936. - Rođen Vilt Čemberlen, američki košarkaš (Filadelfija, 21. 08. 1936 - Los Anđeles, 12. 10. 1999)

1940. - Ubijen Lav Davidovič Bronštajn Trocki, ruski revolucionar (Ivanovka, 07. 11. 1879 - Meksiko Siti, 21. 08. 1940)

1944. - Počela međunarodna konferencija u Dambarton Oksu, posvećena osnivanju organizacije Ujedinjenih nacija

1951. - Umro Konstant Lambert, engleski kompozitor, dirigent i muzički kritičar (London, 23. 08. 1905 - London, 21. 08. 1951)

1964. - Umro Palmiro Toljati, italijanski političar, osnivač i generalni sekretar KP Italije (Đenova, 26. 03. 1893 - SSSR, 21. 08. 1964)

1968. - Trupe Varšavskog pakta okupirale Čehoslovačku

1979. - Umro Đuzepe Meaca, italijanski fudbaler, reprezentativac (Milano, 23. 08. 1910 - Rapalo, 21. 08. 1979)

1986. - Rođen Jusein Bolt, jamajčanski atletičar, svetski i olimpijski šampion (Triloni, 21. 08. 1986)

2005. - Umro Branislav-Ciga Milenković, pozorišni, filmski i TV glumac (Cerovac, 20. 04. 1931- Beograd, 21. 08. 2005)

2008. - Umro Mario Bertok, hrvatski šahista, internacionalni majstor, reprezentativac Jugoslavije (Zagreb, 02. 09. 1929 - Zagreb, 21. 08. 2008)

2010. - Umro Kristof Šlingenzif, nemački reditelj (Oberhauzen, 24.10.1960 - Berlin, 21.8.2010)