U Hramu Svetog Save izneta plaštanica, bogosluženja u Gračanici i Novom Pazaru

Po polaganju plaštanice, vernici su je celivali, a to mogu da učine sve do sutra uveče, uoči Vaskrsa.

Plaštanica simbolično obeležava vreme Hristove smrti i skidanja njegovog tela sa krsta, a na njoj je predstavljeno Hristovo polaganje u grob, Bogorodica, Josif, Nikodim, kao i jevanđelista Jovan.

Prema hrišćanskom predanju i verovanjima, u plaštanicu su Hristovi učenici zajedno sa Josifom Arimatejskim uvili Hristovo telo odmah po skidanju sa krsta na kome je bio razapet.

U pravoslavnim crkvama se na Veliki petak ne služe liturgije, već Carski časovi sa čitanjem delova Jevanđelja, koja opisuju stradanje Isusa Hrista.

Večernje u Gračanici

U manastiru Gračanici, služeno je večernje sa iznošenjem plaštanice, kojoj su se nakon službe vernici poklonili tri puta, celivajući je zajedno sa krstom i Jevanđeljem.

Na Veliki petak, večernje su u srednjovekovnoj Crkvi Presvete Bogorodice u Gračanici služili sveštenici Darko Marinković, Jovan Cvetković i Bratislav Bogdanović.

Ciklus Hristovih stradanja, poznat kao Hristove muke, čini sastavni deo hrišćanske ikonografije. On obuhvata dvanaest scena iz Hristovog poslednjeg dana – od Tajne večere do polaganja u grob i oplakivanja.

Ove scene, često prikazivane na freskama u pravoslavnim hramovima, usko su povezane sa liturgijskim životom crkve.

Pored freskopisa, u bogosluženju posebno mesto zauzimaju i sveti predmeti, među kojima je i plaštanica – tkanina na kojoj je prikazan Hristos nakon skidanja sa krsta.

Na plaštanici su takođe predstavljene scene skidanja s krsta i polaganja u grob, kao i likovi Bogorodice, Josifa iz Arimateje, Nikodima i evanđeliste Jovana.

Veliki petak je najtužniji dan u hrišćanstvu koji podseća na stradanje Isusa Hrista kada je osuđen i razapet na Golgoti žrtvujući sebe za sve ljude.

Po tradiciji na Veliki petak u Hramu Svetog Nikole u Novom Pazaru održano je bogosluženje i iznošenje plaštanice na posebno ukrašen sto isred oltara koji simbolizuje Hristov grob.