Obeležavanje sto godina od ujedinjenja SPC u Sremskim Karlovcima
Crkveno-narodnim saborom u Sremskim Karlovcima ovog vikenda će biti obeleženo sto godina od vaspostavljanja Srpske patrijaršije, odnosno ujedinjenja pokrajinskih u Srpsku pravoslavnu crkvu. Obeležavaju se i 174 godine od Majske skupštine, kada su udareni temelji današnjoj Vojvodini.
Na istom mestu, kao i pre 100 godina, obnovljen je tron na kome je sedeo prvi patrijarh ujedinjene crkve, arhiepiskop beogradski i mitropolit Srbije Dimitrije. 154 godine pre toga, srpski narod je bez jedinstvene crkve i njenog poglavara.
Nakon što su Turci 1766. godine ukinuli Pećku patrijaršiju nastaju pokrajinske crkve, a pravoslavni Srbi rasejani su u šest crkvenih oblasti.
"One su se same po sebi rukovodile. Nije bilo zajedničarenja, nisu imali poglavara crkve. Tamo gde je poglavar crkve, tamo je jedinstvo", kaže vladika Vasilije, episkop sremski.
Stvaranjem Kraljevine SHS, stekli su se uslovi i za ujedinjenje crkve.
Episkopi svih crkvenih oblasti okupljaju se na četiri konferencije. U Sremskim Karlovcima, na Dan Sabora Srba svetitelja, u nedelju 12. septembra 1920. godine, proglašavaju ujedinjenje SPC i njeno uzdizanje u stepen patrijaršije.
Karlovačka mitropolija izabrana je za ovaj događaj, jer je jedan od najjačih stubova razjedinjenje crkve, sa posebnim stepenom autonomije i svojim patrijarsima.
Zato je bilo logično da se u Patrijarškom dvoru, koji je izgrađen 1894. godine ustoliči novi patrijarh i da se proglasi ujedinjenje Srpske pravoslavne crkve.
Patrijarh je ustoličen i u Beogradu, a zatim i 1924. godine u Pećkoj patrijaršiji, uz prisustvo Aleksandra Karađorđevića, jednog od inicijatora ujedinjenja.
Pre ovog čina i njemu, ali i obnovljenoj SPC, bilo je potrebno priznanje i drugih crkava.
"Prva u tom procesu bila je Carigradska patrijaršija. Odgovarajućim dokumentom, koji se zove Tomos, ona je prihvatila tu novu stvarnosti", objašnjava Jovan Milanović, rektor Bogoslovije u Sremskim Karlovcima.
Tomos je stigao 1922. godine i zato ove godine SPC obeležava dva značajna datuma: proglašenje patrijarha, koje je bilo odloženo 2020. godine zbog pandemije, i čekanja Tomosa.
"Sada je imperativ da se malo okupimo bar u priči, ali i u srcu i veri koja nas je jedina očuvala kroz vekove", poručuje vladika Vasilije, episkop Sremski.
Skup u nedelju planiran je na najvišem crkvenom i državnom nivou.
Коментари