Ličnosti – Mirko Zurovac (1)

Mirko Zurovac (1941–2025) pripada čvrstom i nedvosmislenom jezgru srpske estetike u periodu posle Drugog svetskog rata. U svojim radovima pretežno se bavio ontološkom problematikom, savremenom filozofijom, filozofijom kulture i najvećim delom estetičkom teorijom, koja je kod njega shvaćena uglavnom kao filozofija umetnosti. Pored velikih i značajnih knjiga: Umjetnost i egzistencija, Umjetnost kao istina i laž bića, Djetinjstvo i zrelost umjetnosti, Etos života u književnosti, Tri lica lepote, Signature savremenosti, Metodičko zasnivanje estetike, Plodovi srpske duhovnosti, Teškoće u zasnivanju estetike, Ideja estetike, Metodsko načelo estetike i Ontologija umetnosti, objavio je oko 300 uglavnom većih studija i rasprava u različitim časopisima i publikacijama, koje je koristio u pisanju svoje „velike estetike”, koju je zamislio veoma ambiciozno, a takođe je s francuskog preveo najznačajnije Sartrovo delo Biće i ništavilo.

Rezimirajući glavne karakteristike Zurovčevog misaonog poduhvata, Nebojša Grubor piše: „Prvo, Zurovčeve studije konstantno imaju karakter uvoda. Na ovaj način, autor stalno i iznova ide u susret stavu da filozofija, a samim tim i filozofska estetika, ne može da svoju metateoriju delegira nekoj drugoj naučnoj disciplini. Filozofija je stalno filozofiranje i proces sopstvenog samorazjašnjavanja u razjašnjavanju fenomena kojima se bavi. Drugo, kombinovanjem istorijskog i problemskog pristupa u estetici, Zurovac zastupa stav da nema vanvremenih istina, nego da je i sam um uvučen u istorijski tok i da se estetička shvatanja moraju uklopiti u istorijski kontekst. Treće, problem odnosa lepog i umetnosti i pitanje o prvenstvu jednog ili drugog tematskog područja istraživanja, Zurovac rešava na taj način što estetiku posmatra kao filozofiju lepog koja kao svoje povlašćeno područje ima oblasti umetnički lepog i umetnosti uopšte”.

Tekst Nebojše Grubora pročitao je Aleksandar Božović.
Urednica ciklusa Tanja Mijović.