Časlav Koprivica: Drama duha. Španija – ide(j)ologija i praksa imperijalne borbe za opstanak (6)

Ovaj tekst je deo rukopisa knjige Drama duha. Evropa između zavičaja i misije u kojoj Časlav Koprivica, pre svega filozofski, ali gotovo podjednako i istorijski, prati „kretanje” kako ideje i pojma Evrope, tako i njena konkretna ispoljavanja u civizacijskom i vrednosnom smislu. „Drama duha” iz naslova knjige je drama evropskog duha, i to u hegelijanskom smislu, koji se kroz istoriju na izvestan način „selio” od naroda do naroda, u zavisnosti od snage njihovog uticaja na ostale Evropljane i ostatak sveta.

U poglavlju posvećenom Španiji autor piše: „Titanska snaga španskog duha – koja im je najprije bila neophodna za opstanak, a zatim za pobjedu nadmoćnijeg, a dugo se činilo i nesavladljivog, mavarskog protivnika, a najposlije i za stvaranje ogromnog, od same Španije mnogostruko obimnijeg, hispanocentrično-hispanofonog svijeta – od Ognjene zemlje do Oregona, od Nizozemske, preko Napulja do Filipina – sve se to može razumjeti ako se uračuna tipično španski („tipičan” makar u doba vrhunaca njihove imperije) prezir prema „realističnom” rezonovanju, poteklom iz neobrazložive vjere u svoju izabranost za zemaljsku službu Božanskoj stvari, tim prije što su do neslućene slave stigli našavši se prethodno na rubu potpune nacionalne propasti… Samo oni koji su bili kadri da razviju tako snažnu vjeru u sopstvenu izabranost, zasnovanu na svojoj dubokoj hrišćanskoj vjeri, mogli su toliko dugo živjeti od načelne predrasude da je (njihova) ideja nadmoćnija od realnosti, da, dakle, od (njihove) ideje nema ništa stvarnije – sve dok, na koncu, realnost nije počela ubjedljivo da postavlja granice tom providencijalno-ekscesivnom ideocentrizmu”.

Čitao Aleksandar Božović.
Urednica Tanja Mijović.