Đuzepe Verdi: Moć sudbine

Jedno od omiljenih dela operskog repertoara premijerno je izvedeno 22. novembra 1862. godine u Baljšoj Kamenji teatru u Sankt Petersburgu. Libreto je napisao Frančesko Marija Pjave, na osnovu drame Don Alvaro španskog pisca Anhela de Savedre iz 1835. godine, uz pridodavanje jedne scene iz Šilerovog Valenštajna. Danas je uobičajeno da se izvodi verzija opere iz 1869. godine, koju je Verdi preradio uz pomoć libretiste Antonija Gislanconija zarad premijere u milanskoj Skali. Tada je nastala poznata uvertira, kao i završna scena trećeg čina, odnosno potpuno nov kraj opere. Ovoj verziji iz Skale pogodovala je odlična pevačka podela predvođena Terezom Štolc, tako da je delo doživelo uspeh, zadržavši se na repertoaru operskih kuća sve do današnjih dana.

Opera Moć sudbine poznata je i po svojoj upečatljivoj uvertiri, koja se često izvodi i kao samostalni koncertni komad. Glavna tema ovog instrumentalnog uvoda u operu je jedan od motiva koji će se često pojavljivati u toku dela – nazvan i "sudbinskim motivom", osiguravajući na taj način jednu vrstu muzičku zaokruženost partiture. Ipak, pred nama je jedno od Verdijevih dramatrurški najrazuđenijih dela, koje stručnjak za opus ovog kompozitora, muzikolog Rodžer Parker naziva pačvork operom ili operom ideja kako ju je sam Verdi nazvao. Teško je zato govoriti o zaokruženoj dramsko-muzičkoj celini kao što je to slučaj sa Rigoletom ili Trubadurom, te ne čudi što je Verdi u svojoj verziji iz 1869. godine napravio radikalnu promenu toka određenih sekvenci i pasaža. Kako to Parker primećuje, Moć sudbine je samo naizgled linearna i sa te strane je važan prethodnik ruskih opera kao što su Knez Igor ili Boris Godunov koje se baziraju na smeni većih vremensko-dramskih slika.

Urednica Ksenija Stevanović