Žene u muzici – Elizabet Šuman

Ova nemačka umetnica bila je aktivna na svetskoj muzičkoj sceni u prvoj polovini XX veka, a nastupala je u najrazličitijim ulogama: od jednostavnijih likova poput Cerline u Mocartovom Don Đovaniju do složenijih rola kao što je Sofi u Štrausovom Kavaljeru s ružom. Posebnu naklonost negovala je prema nemačkom lidu, udahnuvši u svoje interpretacije životnost, pronicljivo fraziranje i nijansiranu dinamiku. Kako kritičar Gramofona ističe „U njenom pevanju postoji ta nepatvorena spontanost i blistava, gotovo biserna boja i toplina glasa”. Elizabet Šuman je bila počasna članica Bečke državne opere i Bečkih filharmoničara, kao prva žena koja je dobila taj status.

Rođena u Merzeburgu 13. juna 1885. godine u porodici muzičara, Elizabet Šuman se školovala u Berlinu i Drezdenu. Debitantski nastup imala je na sceni opere u Hamburgu 1909, a njena karijera započela je najpre sporednim ulogama, da bi ubrzo svoj jedinstveni talenat predstavila i u zahtevnijim rolama. Stalna članica Državne opere u Hamburgu bila je do 1919. godine, kada je, po preporuci Riharda Štrausa, prešla u Bečku državnu operu i ubrzo ostvarila strelovit uspeh. Reči muzičkih kritičara tog vremena kao kuriozitete njene operske karijere izdvajaju role u Mocartovim i Štrausovim ostvarenjima, a u ovoj kući bila je aktivna do 1938. godine. Prvi nastup u njujorškom Metropolitenu imala je 1914, na sceni londonskog Kovent Gardena debitovala je 1924, a potom se preselila u Ameriku gde je od 1938. predavala na Kertisovom institutu i postala američka državljanka 1944. godine.

Pored uspešne karijere na operskoj sceni, Elizabet Šuman je veliku ljubav gajila prema solo pesmama Roberta Šumana i Franca Šuberta. Izuzetno zapažene solističke resitale održala je i na festivalima u Minhenu i Salcburgu, ali i na nastupima u Americi. Zanimljiv je podatak da je nakon jednog od koncerata kojem je i sam prisustvovao, čuveni muzički kritičar Njujork Tajmsa Olin Dauns naglasio kako je Elizabet Šuman u Šubertove pesme „udahnula novu energiju i vešto uspela u njima da oživi kompozitorov duh... a znalačkom upotrebom vibrata solo pesmama je dala poseban volumen”. Za života bila je izuzetno cenjena umetnica koja je blisko sarađivala sa vodećim muzičarima prve polovine XX veka, poput Riharda Štrausa, Ota Klemperera, Lote Leman, Bruna Valtera i Vilhelma Furtvenglera. Preminula je u Njujorku 1952. godine.

Slušaćemo kako ova umetnica izvodi dela Roberta Šumana, Riharda Štrausa, Riharda Vagnera, Artura Salivena, Tomasa Arna i Karla Celera, a snimci su zabeleženi tridesetih godina XX veka.

Urednica Irina Maksimović Šašić