Muzej zvuka

Ovaj francuski kompozitor, pesnik i muzički teoretičar je živeo između 1291. i 1361. godine. Prvi pisani podaci o njemu potiču iz 1321. godine, kada je trebalo da dobije novu svešteničku poziciju u crkvi u Kambreu, ali već naredne godine, stupa u službu Luja Burbonskog, Vojvode od Klermona, za koga će ostati vezan kao činovnik i diplomata narednih dvadeset godina. Zahvaljujući vezama sa dinastijom Burbona koje su ga dovele na pariski dvor, De Vitri će zauzimati različite funkcije tokom vladavine čak tri kralja – Šarla IV, Filipa VI i Žana II. Kao vojnik, učestvovao je i u opsadi Egijona 1346, a pet godina kasnije, kao nagradu za vernu službu kod Žana II, imenovan je za biskupa u Mou, nedaleko od Pariza, gde je ostao do svoje smrti.

U muzičkoj istoriji, Filip de Vitri je upamćen kao vrstan, inovativan i uticajan kompozitor i jedan od vodećih umetnika svog doba, o kome je Petrarka rekao da je „najvoljniji i uporniji tragač za istinom, tako veliki filozof našeg doba”. Ove reči između ostalih, inspirisala je i De Vitrijeva teorijska studija o muzici, koju je nazvao Ars nova a po kojoj je čitava epoha dobila svoje ime. Iako istraživači poslednjih decenija dovode u pitanje autorstvo ovog spisa, ono o čemu svedoče kompozicije ovog autora, jeste pridržavanje teorijskih principa i praksi koje su u njemu izložene, kao što su inovacije u muzičkoj notaciji, uvođenje hromatike, ali i izbegavanje paralelnih kvinti i oktava.

Iako je Filip de Vitri pisao i svetovnu i duhovnu muziku, sačuvana su samo dela iz potonje grupe. Među njima, dominiraju takozvani izoritmički moteti, za čije uvođenje je upravo De Vitri zaslužan. U ovim delima, ritmički model koji se naziva talea se ponavlja u jednom od glasova tokom čitavog trajanja kompozicije, dok svaki glas može imati zaseban model, koji u vertikali stvara bogat kontrapuntski slog.

Urednica emisije: Ivana Neimarević