Milan Ćirković: Stanislav Lem – filozof kosmosa i evolucije

Prozni i diskurzivni opus poljskog pisca i mislioca Stanislava Lema poznat je svim ljubiteljima naučne fantastike, iako njegov značaj za širu kulturnu scenu i dalje nije dovoljno shvaćen, mada se dramatično uvećava tokom poslednjih nekoliko decenija, pa čak i brže, smatra Milan Ćirković. On će u svom predavanju skicirati dva značajna pravca Lemove misli koji ga, po Ćirkovićevom mišljenju, čine epohalnim filozofom: njegovo tumačenje astrobiološke evolucije na skali naše Galaksije na jednoj strani, i njegov racionalni, proaktivni i nadasve humanistički pristup temi veštačke inteligencije. „Na oba pola ove dihotomije, Lem je bio decenijama ispred svog vremena i itekako nas može nečemu naučiti. Štaviše, sa razvitkom naših potraga za životom drugde, a još intenzivnije sa razvojem aktuelnih jezičkih modela veštačke inteligencije, njegove poruke su nam sve nasušnije potrebne”.

Milan M. Ćirković je naučni savetnik Astronomske opservatorije u Beogradu i istraživački saradnik Instituta za budućnost čovečanstva pri Filozofskom fakultetu Univerziteta u Oksfordu. Odbranio je doktorat iz fizike na Državnom univerzitetu Njujorka u Stoni Bruku 2000. godine, gde je prethodno magistrirao iz geo-nauka 1995. Njegovi glavni istraživački interesi su u oblastima astrobiologije (kvantifikacija nastanjivosti, Galaktička nastanjiva zona, SETI studije), istorije i filozofije nauke (antropička načela, bioetika rizika, nauka u totalitarizmu), i analize rizika (globalni katastrofički rizici, selekcioni efekti). Ko-urednik je antologije Global Catastrophic Risks (Oxford University Press, 2008.), koja je izuzetno pozitivno ocenjena i predstavljena u brojnim svetskim naučnim glasilima. Objavio je do sada četiri monografije (najnovija je The Great Silence: The Science and Philosophy of Fermi's Paradox, Oxford University Press, 2018.) i oko dvesta naučnih, stručnih i preglednih radova u istraživačkim časopisima i zbornicima, kao i brojne eseje i popularno-naučne tekstove. Preveo je na srpski jezik više knjiga, uključujući naslove Ričarda Fajnmena, ser Rodžera Penrouza i Pola Dejvisa.

Urednici: Olivera Nušić i Predrag Šarčević.