Antologija srpske muzike

Kako to primećuje muzikološkinja Sonja Marinković „muzički jezik ovog autora u osnovi počiva na tradicionalnim principima oblikovanja i rada sa tematskim materijalom, ali je za njega takođe karakteristična i izrazita spremnost da se vlastito iskustvo obogati novim kompozicionim tehnika i otvorenost prema novim medijima”.

U tom pogledu, Aleksandar Obradović spada u red najvažnijih autorskih ličnosti srpske posleratne muzike, a posebno se istakao kao vrsni simfoničar, kao i jedan od pionira elektronske muzike kod nas. Rođen je 1927. godine, a studije je završio na Muzičkoj akademiji u Beogradu u klasi Mihovila Logara, kompozitora za kojeg ga je vezivalo duboko prijateljstvo i uvažavanje. Po završetku školovanja posvetio se pedagoškom radu, prvo u Muzičkoj školi „Stanković”, a potom i na Fakultetu muzičke umetnosti u Beogradu gde je predavao teorijske predmete, orkestarciju i kompoziciju. Bio je rektor Univerziteta umetnosti u Beogradu, šef katedre za kompoziciju FMU, generalni sekretar Saveza kompozitora Jugoslavije, boreći se za uvažavanje autorskih prava, šezdesetih godina prošlog veka. Obradović je bio autor važnog udžbenika Uvod u orkestraciju sa dva izdanja iz 1969. i 1997. godine, koji je preveden i na italijanski jezik.

Kao kompozitor iza sebe, do svoje smrti 2001. godine ostavio je obiman opus od preko 250 kompozicija, u gotov svim oblastima od solističke do vokalno-instrumentalne muzike. Pisao je i muziku za balet, film i radio drame, a takođe radio je instrumentacije i redakcije dela drugih autora – Marinkovićeve Kantate Dositeju Obradoviću i Vučkovićevog Herojskog oratorijuma.

Obardović je dovršio Prvu simfoniju 1952. godine, kao diplomski rad, koji je Vlastimir Peričić ocenio kao jedan od najuspelijih. Ovo delo je organizovano u formi diptiha, jednog od oblikotvornih principa kojih će se Obradović pridržavati do kraja svoga stvaralačkog puta. Prvi stav - Adađo ma non tropo kvazi Andante – Alegro rizoluto je u svojoj osnovi sonatni stav sa laganim uvodom i zaključkom, dok drugi Alegro marčale – Marš ima trodelnu struktru, a lagana tužbalica se nalazi u središtu ovog segmenta simfonije. Ova kompozicija, poseduje latentni, apstraktni narativ o borbi i pobedničkom trijumfu, što je naglašeno kroz moto drugog stava u kojem se citiraju stihovi Branka Ćopića „S četama Slobode marširaće tada i mrtvi proleteri...”.

Ciklus Plameni vjetar za bariton i orkestar iz 1955. godine nastalo je na stihove Miroslava Krleže, a kako to Vlastimir Peričić opisuje „jarke boje Krležine poetske reči – slikovite ili reske, paganski čulne ili antiklerikalno deklarativne – zahtevale su i odgovorajuću bujnost orkestarskog kolorita, u koji urasta melodijski rečitativ odnosno ariozo solo-baritona”. Obradović je, tako, izabrao šest pesama čiji su nazivi Seoska crkva, Jeruzalemski dijalog, Jesenja pjesma, Erotična pesma, Hladan pogled jedne opatice i Plameni vjetar koji je ujedno i težište celog ciklusa svojim tekstom o trijumfu revolucionarne slobode i njenog sveprožimajućeg plamena.

Urednica: Ksenija Stevanović