Savremena poljska poezija

Agnješka Klos rođena je 70-ih godina prošlog veka u Poznanju, studirala je Filološki fakultet, Istoriju umetnosti i Fotografiju na Univerzitetu u Vroclavu i u Nemačkoj, na Fakultetu Vili Brant; doktorirala je na Istorijskom institutu u Vroclavu. Tema njenog rada bila je Vitalnost mrtvih prostora Aušvic-Birkenau. Pre toga bavila se više godina dokumentacijom i ličnim predmetima logoraša pomenutih logora; bila je urednica veoma cenjenog književnog časopisa Rita Baum u Vroclavu, a sarađivala je i sa drugim časopisima, pišući o književnosti, likovnoj umetnosti i pozorištu. Najzapaženije su njene zbirke kratkih priča: Ukupni troškovi svega, Igre u Birkeanu, Viša osetljivost...

Poetsko telo, prva pesnička zbirka Agnješke Klos, objavljena 2022. godine, nastala je  tokom jednomesečnog autorkinog boravka  u stanu Vislave Šimborske u Krakovu, tokom kojeg je u ulozi „kosmičkog antropologa”, odnosno tragajući za „ostacima jednog sveta” i „nepostojećim jezikom”, „vodila dijalog s duhom Šimborske” u prostoru njenog krakovskog stana u Pjastovskoj ulici broj 46. Tragajući za dokumentacijom i upoznajući se sa zaostavštinom Šimborske, Agnješka Klos na poseban način razmatra život i stvaralaštvo poljske Nobelovke.

Gžegož Vrublevski,  pesnik, dramski pisac, slikar i avangardni  muzičar, rođen je 1962. godine u Gdanjsku. Devedesetih godina debitovao je u okviru pesničke grupe BruLion sa kojom je sarađivao od 1993. do 1998. godine. Od 1985. živi u Kopenhagenu. Član je  Udruženja poljskih pisaca i Saveza danskih pisaca. Prevođen je na brojne jezike i objavljivan u poljskim i stranim književnim časopisima, antologijama i izborima poezije.

Na srpskom je do sada objavljen u antologiji Rečnik mlade poljske poezije. Poljski pesnik i kritičar Karol Mališevski smatra da Vrublevski spada u „grupu minimalista”. U pesnike koji se na veoma različite teme izražavaju „suzdržano”, „čuvarno”, „škrto”, „ekonomično”… No, svoj „minimalizam” Vrublevski smatra najbližim minimalizmu Čarlsa Reznjikofa i Vilijema Karlosa Vilijemsa. Što se tiče poljske poezije, i danas je blizak poetici grupe BruLion. „Minimalizam” Gžegoža Vrublevskog, kako sam kaže, povezan je s nadrealizmom: „Moj opisivani svet čini se suptilno deformisan...”

Roman Honet, rođen 1974. godine, član je grupe pesnika Novi egzistencijalisti, urednik časopisa Studium, saradnik književnih časopisa: Novi pravac, Odra, Topos, Opcije, Ha!art, Umetnički tromesečnik, Pro Arte, Fraza, Opšti nedeljnik...; saradnik vroclavske izdavačke kuće Književni biro, sastavljač antologija: Antologija nove poljske poezije,  Pesnici novog veka, Ulov. Pensnički debi 2010, 2011, i 2012. Predaje  kreativno pisanje na Jagelonskom univerzitetu u Krakovu. Autor je pesničkih zbirki: Alisa, Srce, Zabavljaj se, Peto kraljevstvo, Svet je bio moj, Razgovor traje dalje, Tihi psi...

Honetova poezija usmerena je na antiestetizam, onirizam, ekspresionizam, donekle i na nadrealizam. Ta određenja poznati krakovski kritičar Marjan Stala  nazvao je „pravcem odvažne mašte” pod kojim podrazumeva „razbijenost sveta, razbijenost rečenice, razbijenost slike…”

Prevođen je na dvadesetak stranih jezik. Dobitnik je Nagrade Vislava Šimborska za zbirku Svet je bio moj 2015. godine, koju je u prevodu Biserke Rajčić objavila izdavačka kuća Heliks. Izbor iz Honetove poezije kod nas je 2013. objavljen i u Rečniku mlade poljske poezije. Ovaj pesnik živi u gradu Kšešovice nedaleko od Krakova.

Tekst čitaju Gordana Gačić i Dušica Mijatović

Urednica: Olivera Nušić