Majstori baroka – Ditrih Bukstehude

Rođen 1637. godine, Bukstehude svoj profesionalni muzički put započinje sa dvadeset godina kao orguljaš i kompozitor u Bogorodičinoj crkvi u svom rodnom mestu, Helsingborgu. Ipak, presudni događaj u njegovoj karijeri predstavljalo je nameštenje koje je dobio u Libeku, 1668. godine, pri crkvi Device Marije, u kojoj će ostati narednih četrdeset godina. U ovoj duhovnoj ustanovi, Bukstehude nije samo radio kao orguljaš i kompozitor, već i kao crkveni administrator i blagajnik, time pružajući model rada koji će kasnije usvojiti Teleman u Hamburgu i Bah u Lajpcigu. Širok spektar mogućnosti koje je ovakva pozicija podrazumevala, dale su kompozitoru i veliku stvaralačku slobodu, te u ovom periodu nastaju njegova najznačajnija ostvarenja.

Stvaralaštvo Ditriha Bukstehudea odlikuje asimilovanje različitih stilova i istraživanje novih polja muzike. Iako je njegovo polazište bilo u okvirima tradicije, u delima ovog kompozitora se mogu uočiti savremene prakse tog vremena, kao i mnoge inovacije kojima je postavio osnov za dalje stvaralaštvo autora narednih generacija.

Posebno mesto u njegovom opusu čini ciklus pod nazivom Membra Jesu nostri, iz 1680. godine, koji je autor posvetio Gustafu Dibenu, švedskom orguljašu i kompozitoru. Ovo ostvarenje Bukstehude je zasnovao na tekstovima iz srednjovekovne latinske himne Salve mundi salutare. Ciklus sadrži sedam kantata u kojima se apostrofira pojedinačni delovi Isusovog razapetog tela. Drugim rečima, svaka od sedam kantata u ovom ostvarenju bazirana je na konceptu posmatrača koji sagledava Hristovo telo na krstu kako stoji iznad njega - odozgo na gore - počevši od stopala i krećući se preko kolena, ruku, bokova, grudi, srca i na kraju glave. Specifičnost Bukstehudeovog pristupa u ovim delima ogleda se u upotrebi muzičkih boja i tekstura, mešanja glasova i instrumenata u cilju dramatičnog i efektnog dočaravanja promena u sadržaju teksta.

Autorka: Saša Tošković