Jasmina i Vladimir Nocić: „Jezik ludila i racionalistički diskurs”

U predgovoru za prvo izdanje svoje doktorske teze Istorija ludila u doba klasicizma (1980), Fuko određuje glavne tačke svog projekta - ispisivanje istorije isključenja ludila od strane razuma, isključenja koje je pre svega obeleženo jednim dvostrukim kretanjem. S jedne strane, podjarmljuje se i zatvara ludilo, ludilo koje uvek vreba iz ne-mišljenog, iz spoljašnjosti, ludilo krcato utvarama, neljudskim kricima, apokaliptičnim priviđenjima, bez jasne granice između jave i sna; istovremeno, kao drugi momenat tog pokreta javlja se konstituisanje razuma, koji se upravo u tom kretanju „konačno ustaljuje u carstvu istine". Polazeći od ovog uvida, Jasmina i Vladimir Nocić nastoje da istaknu jedan naročiti aspekat isključenja lidila, naime, anuliranje jezika ludila putem afirmacije racionalističkog diskursa, to jest poretka govora. Analizirajući načine na koje se jezik ludila zatvara i ukida kroz racionalističku diskurzivnu praksu psihijatrije 19. veka, autori se pre svega oslanjaju na stavove samog Fukoa, uz korišćenje teorije Pola Grajsa kao reprezentativnog primera.

S obzirom na to da je u fokusu interesovanja Jasmine i Vladimira Nocić jezik, oni na primeru pragmatike, kao lingivstičke discipline, pokazuju kako se kroz jednu diskurzivnu praksu, nastalu 70-ih godina dvadesetog veka u okviru pozitivističkih naučnih oblasti, afirmiše racionalistički diskurs u jeziku upotrebljenom u socijalnom kontekstu, pri čemu se jezik ludila stavlja u sferu koju izdvaja i sam Fuko, u sferu ćutnje.

Urednica emisije Tanja Mijović.