Mišel Fuko: Istorija ludila u doba klasicizma

Fukoov tekst problematizuje način na koji je ludilo u epohi klasicizma tematizovano kao filozofski problem i izvor dileme koja već u XIX veku postaje samorazumljiva: da li je duša segment tela, podložan oboljevanju poput ostalih delova, ili se može tvrditi da je ona nezavistan, čisto duhovni princip? Skica ovog dualizma, koja ne potiče iz klasicističke medicine, već je izvorno filozofska, predstavlja značajno odstupanje od tradicionalnog shvatanja ludila kao neke vrste božanskog nadahnuća, ali i od lokovskog senzualizma XVII veka, kojim se ludilo poistovećuje sa poremećajem čula i najjasnije je uočljiva u okviru Volterove koncepcije. Volter se, naime, odmiče od uprošćene senzualističke predstave ludila, ali istovremeno polazi od poremećaja čula kao uzora za njegovo objašnjenje - kao što oboljenje oka sprečava oštro viđenje, oboljenje mozga će na isti način poremetiti dušu (te je duša, u okviru ove koncepcije, shvaćena kao čulo čula/radnja radnje).

Prema Fukoovom zapažanju, međutim, iako Volter ostaje na materijalističkom stanovištu, njegova kritička analiza značajna je utoliko što počiva na razdruživanju duše od tela čime, posredstvom pojma ludila, utire put fundamentalnijem filozofskom problemu - pitanju o materijalnosti duše („da li ludilo dokazuje ili ne, materijalnost duše").

Prevod Fukoove knjige Istorija ludila u doba klasicizma, koja je 1972. godine objavljena u izdanju Galimara iz Pariza, uskoro će biti objavljen kod izdavača Mediterran Publishing iz Novog Sada.

S francuskog prevela Jelena Stakić.

Ciklus priredila Ana Petković.

Urednik: Ivan Milenković.