Odnos Irana i Zapada

Iran ima turbulentnu istoriju uslovljenu svojim izuzetno značajnim geografskim položajem i prirodnim resursima. Od zajedničke okupacije Ujedinjenog Kraljevstva i Sovjetskog Saveza tokom Drugog Svetskog rata, preko Državnog udara 1953. kada je zbačena demokratski izabrana vlada Irana i njen premijer, Mohamed Mosadik orkestriran od strane obaveštajnih agencija Ujedinjenog Kraljevstva i Sjedinjenih Država pa do Islamske revolucije u februaru 1979.godine koja je dovela sadašnji režim na vlast i potonjeg rata sa Irakom tokom 80ih, Iran je imao složene odnose sa svojim susedima i Zapadom.

Tenzije se ne smiruju do danas. Izrael je, nakon skoro dve godine rata u pojasu Gaze i nakon gotovo potpune eliminacije Hezbolaha u Libiji, pre dve sedmice napao Iran, navodno ciljajući nuklearna postrojenja, nuklearne naučnike i vojno rukovodstvo. Izrael pravda svoj napad time da Iran obogaćuje uranijum u do sada nezabeleženim količinama i da Iran želi da proizvede nuklearno oružje. Izraelu su se tokom vikenda pridružile i Sjedinjene Američke Države izvršivši vazdušne napade na tri iranska nuklearna postrojenja, za koja predsednik Donald Tramp tvrdi da su u potpunosti uništena. Nekoliko sati kasnije, Iran je u znak odmazde ispalio rakete na Izrael, a tokom prethodne večeri Iran je napao američku bazu u Kataru. Izrael nastavlja vazdušne napade po Iranu a posebno napad na Teheran u kom je učestvovalo više od 50 izraelskih vojnih aviona.

Kakva je sudbina Irana, kako su geopolitičke i istorijske okolnosti dovele do ovakvog stanja danas, kako je moguće deeskalirati situaciju ili je svet na korak od Trećeg Svetskog rata, koja je uloga SADa u ovom sukobu i kolektivnog Zapada a kakva uloga Rusije i Kine i ostalih članica BRIKSa. o tome danas u emisiji Rečeno i prećutano govore Momir Turudić, urednik Oko portala; i Aleksandar Mitić i Slobodan Janković, naučni saradnici na Institutu za međunarodnu politiku i privredu.

Autor emisije je Marko Đurić.