Šarlot Perkins Gilman

Iako je široj publici najpoznatija kao autorka kratke priče „Žuti tapet", Šarlot Perkins Gilman ostavila je dubok trag u istoriji feminizma i borbe za ljudska prava uopšte. Njeni radovi uključuju tri zbirke poezije, 186 objavljenih kratkih priča u časopisima i novinama, devet romana i novela, zatim dramske tekstove koji su uglavnom nedostupni jer su sačuvani samo u formi originala, kao i stotine neknjiževnih tekstova, među kojima su rasprave u formi knjiga, kratki i dugi tekstovi, članci, eseji, odabrana predavanja, dnevnici, pisma, naučni tekstovi i studije. Kada se pojavila, 1898. godine, njena knjiga „Žene i ekonomija" pozdravljena je kao izuzetno značajno delo i objavljena na nekoliko jezika. Na američkom koledžu Vasar jedno vreme je čak korišćena kao udžbenik. Autobiografija Šarlot Perkins Gilman, koju je počela da piše 1925, pojavila se posthumno 1935. godine.

Uz ceo svoj ogroman opus, ova izuzetna žena neumorno je naglašavala značaj ekonomske nezavisnosti postignute kroz rad. „Prva dužnost ljudskog bića je da ostvari pravi funkcionalan odnos prema društvu - ukratko, da pronađete svoj pravi posao i da ga radite" - jedan je od poznatih citata Šarlot Perkins Gilman.

Trebalo je da prođe više od pola veka od smrti Šarlot Perkins Gilman da njen rad dobije novo priznanje, i to od generacija žena koje su živele u svetu donekle izmenjenom u odnosu na vreme čuvene feministkinje s prelaza 19. u 20. vek. No, teme o kojima je govorila, stavovi za koje se zalagala, promene koje je zagovarala, ostali su aktuelni i danas. Pitanje ravnopravnosti između polova i dalje je bolna tema u mnogim oblastima života. A neki vizionarski uvidi te progresivne autorke i dalje predstavljaju vredne ciljeve kojima teže razvijena društva.

Godine 1993, u anketi koju je sproveo američki Siena Institut za istraživanja, Šarlot Perkins Gilman proglašena je za šestu najuticajniju ženu 20. veka. U novom veku, ta izuzetna spisateljica čija je osnovna težnja bila da pomogne ljudima da ostvare bolji, slobodniji i dostojanstveniji život, nastavlja da nas inspiriše svojim humanim idejama, nepokolebljivim stavovima, jasnim stilom i - humorom....

Autor: Hana Gadomski