Etiopski krstovi

Biblijska priča o ljubavi cara Solomona i Makede, kraljice od Sabe iz kraljevske loze Etiopije, zatim Mojsijeve tablice za koje se veruje da se čuvaju u Aksumu i biblijsko kazivanje da su Etiopljani potomci Nojevog sina Hama - ukazuju na drevno poreklo te zemlje.U Etiopiji prema verskoj podeli žive hrišćani - monofiziti, muslimani, protestanti, rimokatolici, Jevreji i drugi.

Hrišćanstvo je uvedeno početkom 4. veka, kada je još u vreme Konstantina Velikog postalo državna vera. Kako je to bilo moguće? Prevashodno, trgovačkim i vojnim putevima iz Rimskog carstva.

Po predanju, u etiopskoj zemlji hrišćanstvo je bilo prisutno još od apostolskih vremena, a značajni prenosioci su bili jevanđelist Matej i apostol Vartolomej. Etiopija je od samog početka imala razvijen monaški život, verovatno pod uticajem Egipta i poznatih podvižnika, monaha kao što su bili Sv. Pahomije, Sv. Antonije, Sveta Tekla i drugi.
Krajem petog i početkom šestog veka hrišćanstvo u Etiopiji doživljava pun naboj, ali pod uticajem monofizita. Pažnju privlače bogomolje - najpoznatije u Aksumu i Lalibeli, zatim ikonografski neobično prikazane biblijske scene u hramovima, i iznad svega, etiopski krstovi.

Krstovi imaju veliku ulogu u religijskom životu, koriste se i kao talismani - bilo da su tetovirani na čelu, bilo da se nose kao privezak oko vrata. Sveštenici ih uvek drže u rukama, a vernici celivaju. Nalaze se na koricama manuskripta, na freskama, isklesani u kamenu i steni.

Uporedo s razvojem hrišćanstva razvijao se i kult poštovanja krstova. Razne forme etiopskih krstova potiču iz starih civilizacija i drugih hrišćanskih kultura, što ih čini jedinstvenim. Širok je dijapazon stilova krstolikih motiva - od egipatskog, grčkog, jerusalimskog, vizantijskog, preko lorenskog, papskog, do normandijskog i dr.

Uočljivi su motivi i forme preuzeti iz prirode. Krstovi su izrađeni od bronze, bakra, drveta, srebra i zlata. Na primer, krstovi od bronze rađeni su drevnom tehnikom cire perdue sa kalupom od voska koji se u završnoj fazi topi i nestaje, ali pored te tehnike svakako da se izrađuju i postupkom kovanja, rezbarenjem itd.

Postoje višenamenski, od procesijskih do ručnih. Određeni krstovi su tretirani kao ikone ukoliko su na gornjoj širokoj površini ugravirane slike svetitelja.

Još u petnaestom veku tadašnji etiopski car je izdao naredbu u kojoj je svaki Etiopljanin dužan da oko vrata nosi okačen krst. Od tada do danas, novorođenče dobija traku sa krstom oko vrata.