Predstavljen drugi tom monografije „Riznice crkava i manastira rudničko-takovskog kraja“

Ukupan broj evidentiranih i fotografisanih predmeta koji se nalaze u obe publikacije podrazumeva više od hiljadu rizničkih artefakata. Tu su stare bogoslužbene knjige, liturgijski predmeti, ali i vredne ikone poput Bogorodica ruža koja ne vene koja se nalzila u crkvu Svete Trojice u Gornjem Milanovcu.

„Radi se o toj posebnoj ikonografijskoj temi, da tako kažemo, Bogorodica ruža koja ne vene. Ono je nastalo tako što su na predstavu Bogorodice, to jest krunisanja Bogorodice u prisustvu Arhanđela Mihaila i Gavrila, dodate alegorije na Bogorodicu kao cvet koji ne vene, ruža neuvenjiva, a sve u smislu isticanja teološke istine o bogorodičanom devičanstvu, nevinosti u trenutku začeđa, a na osnovu akatista Presvetoj Bogorodici i kanona od Josifa Pesmopisca“, objašnjava Ana Ranković, istoričarka umetnosti.

Ikona je rad nepoznatog autora.

„Pretpostavlja se da je taj talentovani zograf poticao iz kruga Mihaila iz Epira. To je to doba postvizantijskog baroka u Srbiji kada se javlja jedna najezda zografa sa juga. Njihovi uticaji se vide u tom mešanju zapadnih i istočnih karakteristika ikonopisa, što se vidi na ovoj ikoni. Ona je 1831. naslikana, ima na njoj i zapis rukom, ali nije dovoljno čitljiv da bi sigurno znali o kome je reč“, dodaje Rankovićeva.

Posle rada na terenu koji je podrazumevao evidentiranje, fotografisanje i dokumentovanje svih rizničkih predmeta, pored manstira Vraćevšnica u kojem se nalaze predmetmeti vezani za Drugi srpski ustanak i porodicu Obrenović, posebnu pažnju privlači i crkva brvnara u Ljutovnici.

„Ona potiče još iz 1809. godine. Znači, gotovo je autentična kako je izgledala i tada kada je sazidana, u doba Karađorđa. Ono što je zanimljivo za nju je da je tu sačuvan originalni ikonostas iz 1810. godine, delo Nikole Apostolovića. Kao i triod, to je jedna vrlo specifična stvar. U njoj je dugo čuven triod iz Studenice iz 1622. rukopisna knjiga, koja je napisana u Studenici, a svoj put je našla nekako tokom ustanaka i seljenja po riznicama, pred begom od Turaka, u Ljutovnici“, objašnjava istoričarka umetnosti.

Muzej rudničko takovskog kraja za april mesec priprema izložbu posvećenu 160. godišnjici od arheoloških istraživanja u Srbiji koja su započeta upravo u ovim krajevima na planini Rudnik.