Da se ne zaboravi: Izložba „Vernisaž“ u Muzeju nauke i tehnike u Beogradu

Iako izložbe slika nisu uobičajene u tehničkim muzejima, Muzej nauke i tehnike u Beogradu izložbom „Vernisaž“ pruža javnosti retku priliku da upozna najznačajnija umetnička dela iz svojih zbirki i ukazuje na mogućnosti novih muzeoloških praksi.

Mnoga od njih imaju veliku umetničku vrednost, a povrh svega predstavljaju svedočanstvo o značajnim ličnostima naše nauke, tehnike i kulture. Da se ne zaboravi.

„Ovakva izložba koju Muzej nauke i tehnike priprema je zaista nešto što se retko viđa u tehničkim muzejima, uopšte u svetu. Dela koja će biti izložena pripadaju trima odsecima muzeja, jedan je za istoriju medicine, drugi je za arhitekturu i graditeljstvo, a treći za saobraćaj i transport. Neka od dela nasleđena su preuzimanjem drugih zbirki, reč je o zbirkama Srpskog lekarskog društva i Jugoslovenskog rečnog brodarstva, dok je treća grupa kojoj pripadaju arhitektura i graditeljstvo došla u zbirku našeg muzeja otkupom“, objašnjava Ivan Stanić, viši kustos Muzeja nauke i tehnike.

Sam naziv Vernisaž, podstaknut je idejom pariskih salona s kraja 19. veka, a značenje ovog termina prvenstveno se odnosi na umetnička dela koja su bila lakirana neposredno pre samog izlaganja dok se, sa druge strane, taj izraz odnosi na svečano otvaranje izložbe.

„Smatrali smo da je termin 'vernisaž' zaista odgovarajući, jer za dela koja ćemo predstaviti, a za koja smo već rekli da nisu uobičajena praksa jednog tehničkog muzeja, ova izložba jeste jedna vrsta premijere. Ovo je prilika da se sva najbitnija dela, koja smatramo izuzetno kvalitenim vide na jednom mestu i teško da će ih biti još“, dodaje Ivan Stanić.

Enciklopedijski presek srpske likovne umetnosti

Nevelika po obimu, ali izuzetno zanimljiva i kompleksna po sadržaju, kolekcija umetničkih dela Muzeja nauke i tehnike pruža skoro enciklopedijski presek srpske likovne umetnosti od kraja 19. do devedesetih godina 20. veka. Heterogenost zbirke najviše govori o ukusu darodavaca, njihovom društvenom statusu, kao i ekonomskim i socijalnim prilikama u Srbiji u 19. i 20. veku.

Po tematskom sadržaju zbirku čine dela koja prikazuju žanr-scene, vojnu tematiku, pejzaže, karikature i arhitektonske skice, a tematski je najzastupljeniji portret i to kroz slike i portretne biste.

„Na ovoj izložbi najviše ima dela iz umetničke zbirke Muzeja Srpskog lekarskog društva. Slika Poljska bolnica na zimskom zastanku kroz Albaniju 1915. godine, nastala je 1916. godine. Mihailo Milovanović, naš poznati akademski umetnik, kao ratni slikar povlačio se sa jedinicama srpske vojske. Ova slika bila je u vlasništvu njegove porodice. Poznato je da je on 1941. godine streljan kao narodni neprijatelj, rehabilitovan je odlukom Okružnog suda u Užicu tek 2007. godine. Srpsko lekarsko društvo je 1960. godine otkupilo ovu sliku, na inicijativu Vlade Stanojevića, osnivača Muzeja SLD, čiju ćemo bistu, takođe, imati na izložbi. Možemo smatrati i da je čin izvesne hrabrosti to što je Srpsko lekarsko društvo, ipak, otkupilo ovu sliku i sve vreme je držalo izloženu u svom muzeju“, istakla je dr Jelena Jovanović Simić, viši kustos Muzeja nauke i tehnike.

Na izložbi „Vernisaž“ će biti izložen veliki broj portreta poznatih i manje poznatih istorijskih ličnosti: doktora Panajota Papakostopulosa, dr Laze Lazarevića, dr Jevrema Žujovića, dr Lazara Dokića, kao i portret Luke Subotića, sina čuvenog dr Vojislava Subotića, delo Paje Jovanovića.

U toku trajanja izložbe „Vernisaž“, do 10. septembra 2022. godine, posetioci će kroz prateće programe, moći da upoznaju tehniku i tehnologiju stvaranja portreta i osete atmosferu slikarskih ateljea.