„Nesvrstani“ i „Filmske gerile“ podsećaju na 62. godišnjicu početka Pokreta nesvrstanih

Dokumentarni diptih Mile Turajlić, koji čine filmovi Nesvrstani i Filmske gerile, premijerno je prikazan na Festivalu autorskog filma u novembru 2022. godine. Nagrađen je Zlatnom arenom na festivalu u Puli.

„Diptih pokriva period nastanka Pokreta nesvrstanih, ulogu koju je Jugoslavija imala u toj ideji i zapravo prati događaj koji su doveli do tog čuvenog samita koji je počeo na današnji dan 1961. godine u Beogradu“, kaže rediteljka.

Pripreme za film, koji je nastao u saradnji sa Filmskim novostima, trajale su sedam godina.

„Cela priča bazirana je na jednom neverovatnom fondu materijala koji se nalazi u Filmskim novostima u Beogradu, koji možemo da nazovemo nekom vrstom zbirke Nesvrstanih. To su zapravo materijali koje su njihovi snimatelji pravili za početak prateći predsednika Tita na njegovim čuvenim putovanjima 'Galebom' po Aziji i Africi, a nakon toga kao gest jugoslovenske pomoći novonastalim afričkim zemljama i, što je zanimljivo, oslobodilačkim pokretima u Africi“, objašnjava Turajlićeva.

Prema njenim rečima, nije bila svesna u kakav posao ulazi, a najzanimljivije joj je bilo to što je imala neverovatnu priliku da sarađuje sa poslednjim živim snimateljem Filmskih novosti, Stevanom Labudovićem, koga je upoznala kad je imao 87 godina.

„Stevan bio snimatelj dodeljen da prati predsednika Tita. Dakle, to su njegovi materijali. I sigurno u svim tim materijalima meni su bili najzanimljiviji neupotrebljeni materijali prvog Samita koje je on snimao. I jedna vrlo posebna podzbirka koja se čuva u Filmskim novostima – materijali koje je snimio tokom Alžirskog oslobodilačkog rata, kao snimatelj koji je poslat od strane predsednika Tita da podrži Alžirsku oslobodilačku vojsku i njihovu borbu protiv francuskog kolonijalizma u Africi. To su najčarobniji materijali“, naglasila je Turajlićeva.

Govoreći o publici kojoj je namenila film, rediteljka naglašava da joj je izuzetno važno da se tema Nesvrstanih prenese na novu generaciju, koja takođe raste u svetu koji je podeljen na dva dela, gde im priča o potencijalnom trećem putu nikada nije ispričana.

„Oduvek sam imala želju da napravim dokumentarni film o Nesvrstanima, ali nisam sanjala da ću upoznati nekoga ko će mi zapravo biti vodič kroz tu priču i da ću kroz Stevanove filmske materijale i njegov život zapravo moći na, rekla bih, topao, ljudski način da približim to šta je bila ideja Nesvrstanih nekim mladim ljudima“, poručila je rediteljka.