Mileševa – i bez moštiju svetitelja poruka ljubavi Svetog Save i dalje se oseća

Na današnji dan, pre 425 godina, mošti Svetog Save, prvog srpskog arhiepiskopa, utemeljivača srpske državnosti, prosvetitelja, književnika i diplomate, Osmanlije su odnele iz Manastira Mileševa i spalile ih na Vračaru u Beogradu. U Mileševi, gde su svečeve mošti počivale 360 godina, patrijarh srpski Porfirije služio je svetu arhijerejsku liturgiju.

Sava se upokojio u Trnovu, u Bugarskoj, 1235. godine, i njegovom sinovcu Vladislavu bile su potrebne dve godine da umilostivi svog tasta, bugarskog kralja Asena, da dozvoli da se mošti sveca prenesu u Mileševu. Sve ono što se kasnije dešavalo kraj Savinog groba, a putopisci beleže mnogobrojna čuda ozdravljenja, veliko poštovanje i ljubav naroda, uzdizalo je i pravoslavlje i Manastir Mileševu.

"I 360 godina boraveći u Mileševi, posle svog blaženog usnuća, svetitelj Sava je bio matica, bio tačka oslonca, bio mesto okupljanja i nadahnuća pravoslavnim Srbima", kaže patrijarh srpski Porfirije.

Patrijarh napominje da je Sveti Sava bio i tačka u kojoj su se okupljali mnogi koji nisu bili pravoslavni hrišćani.

"Dolazili su sa takvim raspoloženjem srca, molitvom se obraćali svetitelju Božijem, a on ih je zastupao po ljubavi svojoj svečovečanskoj", dodaje patrijarh Porfirije.

Na temeljima starim osam vekova, rušena, paljena i obnavljana carska lavra Mileševa, zadužbina Vladislavljeva i grobna crkva Sv. Save, zbraja prohujalo i ostaje kao međaš srpskom rodu.

Nad Savinim grobom, gde su počivale svečeve mošti, ban Tvrtko je 1377. krunisan za kralja Bosne i Srbije, a humski vojvoda Stefan Vukčić Kosača 1488. sebe naziva hercegom od Sv. Save. Kult svetitelja, okupljao je narod, čuvao nadu i veru, a Mileševa ostala Savin dom i posle osmanlijskog zlodela.

Oganj na Vračaru trebalo je da zatre svetosavlje i snove o slobodi. Ali su iskre tog plamena samo rasplamsale snagu vere, Savinog imena i dela.

Mileševa, još čuva ruku sveca, spasenu pre nego što su Savine mošti odnete, hram pleni skladnošću i lepotom fresaka, i sve se u vremenu i trajanju ovde sažima u onu poruku ljubavi koju je Sveti Sava ostavio.