Izborni sabor SPC

Na zasedanju koje počinje sutra, 22. januara, Sabor Srpske pravoslavne crkve (SPC) izabraće novog patrijarha.

Novi patrijarh biće izabran žrebom, odnosno nasumičnim izvlačenjem ceduljice sa imenom jednog od tri kandidata koji su ušli u najuži izbor.

Po Ustavu Srpske pravoslavne crkve, patrijarh može biti svako ko je "eparhijski episkop najmanje pet godina".

Sabor SPC ima 44 članova, a 34 episkopa ispunjavanju uslov da budu kandidovani za novog patrijarha.

Procedura nalaže da trojicu kandidata tajnim glasanjem bira Sabor, čiji su ravnopravni članovi svi mitropoliti i epskopi kako u Srbiji, tako i u svetu, i to tokom "Izbornog sabora", za čiji rad je potrebno učešće najmanje dve trećine članova Svetog arhijerejskog sabora.

Tada se oni zaklinju da će voditi računa samo o dobru i interesu Crkve, naroda i otadžbine, te da će glasati za najboljeg.

Potom se glasa tajno, listićima, a svaki od trojice kandidata - koji je, potom, kandidat za novog patrijarha - mora dobiti više od polovine glasova. Otuda, prilikom izbora, postoje najmanje dva kruga glasanja, a prilikom izbora patrijarha Pavla je bilo i po devet.

Kada se saznaju imena trojice kandidata koji su dobili natpolovične većine glasova, prelazi se na biranje žrebom, odnosno "apostolskim načinom", koji proističe iz novozavetnog izbora apostola Mateja posle Judinog izdajstva.

Konkretno, članovi Sabora iz Saborske sale prelaze u patrijaršijsku kapelu Svetog Simeona Mirotočivog - na službu "Priziva Svetog Duha za izbor novog patrijarha", koju služi najstariji arhijerej po hirotoniji.

Tokom te službe, tri imena stavljaju se u zasebne koverte, a one u Jevanđelje.

Suština ovog čina je u verovanju da su "članovi Sabora odabrali kandidate po ljudskim vrlinama, a da je Božja volja koji je od njih trojice dostojan trona patrijarha srpskog".

U tačno određenom delu službe, jedan od monaha, izabran od Sabora, izvlači kovertu u kojoj je ime novog patrijarha.

Jasno definisanim i preciznim članovima Ustava Srpske pravoslavne crkve i činjenicom da u izboru patrijarha učestvuju samo arhijereji SPC, potpuno je isključena mogućnost da država ili neko drugi, izvan crkve na bilo koji način utiče na glasanje za izbor novog poglavara autokefalne Srpske pravoslavne crkve. Takav način izbora uveden je 1967. godine.

Ime novog patrijarha prvi će saznati episkop šabački Lavrentije jer, prema crkvenim pravilima, ima izabranog prvo čita najstariji po episkopskom stažu.

Patrijarh srpski Pavle preminuo je 15. novembra i od tada vlast u SPC vrši Sinod, odnosno crkvena vlada. Za čuvara trona izabran je mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije.