Poruka iz Pekinga, testiramo zver

Iako nije objavljeno o kojem se avionu radi, mediji u Pekingu spekulišu da će platno biti skinuto sa strateškog bombardera nove generacije H-20, čije je predstavljanje bilo najavljivano na aeromitingu u Žuhaju prošle jeseni.

Prvi let novog aviona najavio je šef kineskog centra za testiranje letelica, Ge Heping.

Kineske vlasti su još ranije objavile da je u toku razvoj strateškog bombardera, čiji je izgled donekle otkriven prošle godine u spotu kojim se promoviše prijem regruta u redove ratnog vazduhoplovstva.

Prema dostupnim informacijama, nova letelica će biti jako slična američkom bombarderu B-2, te da će imati dolet od oko 12.000 kilometara, odnosno dovoljno da izvede akcije protiv meta u Australiji ili zapadnoj obali Sjedinjenih Američkih Država.

Klasa "003"

Kina je nedavno porinula novi nosač aviona, dug skoro 300 metara, opremljen katapultima za lansiranje i hidrauličnim užadima za zaustavljanje letelica. Kada bude završen "Fudžijan" ili "003" će, prema procenama američkih vojnih analitičara, biti "najveći i najmoderniji" nosač aviona izgrađen van SAD.

Gotovo istovremeno, Japan je u patrolu poslao "Izumo", nekadašnji nosač helikoptera, koji je u skladu sa novom vojnom strategijom Tokija, preuređen u nosač aviona.

Izumo", najveći japanski ratni brod izgrađen posle Drugog svetskog rata, bio je prvobitno projektovan kao nosač helikoptera, u skladu sa japanskim zakonima kojim je suštinski zabranjena proizvodnja ofanzivnih vojnih sistem. Jačanjem kineskih ambicija, ovaj brod je delimično modernizovan i na njega su krajem prošle godine sletela dva američka višenamenska aviona F-35B.

Bio je to prvi put posle 75 godina da je neki avion poleteo ili sleteo sa japanskog nosača aviona. Modifikacija ovog broda biće u potpunosti okončana za dve godine, negde u vreme kada će i kineski "tip 003" biti spreman za akciju.

Dug 248 metara, "Izumo" je drugi najveći nosač aviona izgrađen u Japanu. Dvadesetak metara duži "Šinano", koji je u stvari bio modifikovani bojni brod klase "Jamato" potopila je američka podmornica krajem 1944. godine, svega desetak dana pošto je uveden u službu ratne mornarice.

Serija incidenata u Pacifiku

Porinuće novog nosača aviona i najava promocije strateškog bombardera vremenski su se podudarili sa serijom rizičnih poteza kineskih, ruskih, američkih i japanskih mornarica u Pacifiku.

Serija bliskih susreta kineskih i tajvanskih aviona, tokom prethodnih sedmica, nekako, u drugi plan je bacila žalbe kanadskih vlasti, koje tvrde da su kineski lovci od kraja decembra u najmanje 60 navrata "prozujali" pored patrolnih aviona angažovanih u vodama oko Severne Koreje.

Kineskim manevrima priključio se i nosač aviona "Liaoning", koji je prokrstario vodama južno od Japana i istočno od Tajvana, posle čega je Peking optužio japanske vlasti da prate i ometaju ovaj brod.

"Ne trebaju nam posebni fotografi sa japanskih brodova i aviona", rekao je portparol kineskog ministarstva odbrane.

Vlasti u Tokiju su u pratnju kineskog nosača aviona poslali upravo "Izumo", tvrdeći da su kineski avioni izveli stotine letova u međunarodnim vodama južno od Japana.

U složene odnose uključuli su se i Rusi, sa kojima se Japanci već decenijama spore oko Kurilskih ostrva. Ostrva na granici između Ohotskog mora i Tihog okeana, u Rusiji poznata kao Južni Kurili, a u Japanu kao "severna teritorija", predmet su spora dveju država još od kraja Drugog svetskog rata, kada su sovjetske snage zauzele ostrva Kunaširi (ruski Kunašir), Etorofu (ruski Iturup), Šikotan i mali arhipelag Habomai.

Najnoviji u seriji sporova Japana i Rusije počeo je krajem februara kada je vlada u Tokiju rusku ofanzivu na Ukrajinu nazvala "ozbiljnim kršenjem međunarodnog prava" i pridružila se kaznenim merama koje je Zapad uveo Moskvi.

Moskva je, u kontraudaru, svrstala Japan na listu "neprijateljskih država" i prekinula pregovore o mirovnom sporazumu između dve države, kojim je trebalo da budu rešena pitanja koja su ostala otvorena posle Drugog svetskog rata, uključujući i sudbinu Kurilskih ostrva.

Kineska državna televizija emitovala je snimke zajedničkih patrola sa ruskim avionima iznad Pacifika, najavljujući mogućnost da se u bliskoj budućnosti u takvim manevrima pojave i najmodernije letelice obe države - ruski "su-57" i kineski "j-20".

Tenzije na Pacifiku podignute su krajem aprila kada su ruske podmornice ispalile krstareće rakete "kalibr" na mete u Japanskom moru. Vežbe gađanja u Japanskom moru vremenski su se podudarile sa manevrima mornarica SAD i Japana, u kojima su učestvovali brodovi američke Sedme flote predvođene nosačem aviona "Abraham Linkoln".