Irina Subotić

Još jedan spomenik će biti postavljen u Beogradu i još jednom je odluka vlasti pod direktnom kritikom stručnjaka - arhitekata, vajara, istoričara umetnosti. Gigantska skulptura Stefana Nemanje trebalo bi da bude postavljena na preuređenom platou ispred stare železničke stanice. Spomenik u javnom prostoru, kao simbol sećanja i iskazivanja zahvalnosti ima veoma značajnu ulogu u vizuelnom predstavljanju grada, jer je i odraz mnogih načela vlasti koja ga postavlja.

U Znakovima, kao svojevrsni doprinos zdravom razumu, govorimo o Nandoru Glidu, koji je kroz svoje skulpture iskazao univerzalnim jezikom najjednostavniju istinu - čoveku najviše zla može da načini drugi čovek. Njegovi spomenici u Dahau ili u Mathauzenu, Beogradu ili Kragujevcu, govore protiv bilo kakvog terora jednog bića nad drugim.

U monografiji, koju je objavila Fondacija Vujičić kolekcija, prof. Irina Subotić je posmatrala Glidovo stvaralaštvo i kao deo modernističkog projekta, i kao izraz ličnih načela proisteklih iz traumatičnog iskustva, ali i kao paradigmu odnosa društva prema svojoj/opštoj prošlosti, pa su moto monografije upravo Glidove reči: „Umetnik mora da bude savest svoga vremena".

U monografiji, podeljenoj na pet poglavlja, Irina Subotić prati hronološki tok Glidovog stvaralaštva, koji je sudbinski odredila dramatična personalna i istorijska svedočanstva o užasima Drugog svetskog rata.

U tom kontekstu ona prati Glidov celokupni stvaralački opus i genezu njegovih glavnih dela - memorijalnu/spomeničku skulpturu posvećenu stradalima i stratištima u ratu - od Trebinja i Zavale, preko Mauthauzena, Dahau, Subotice ili Kragujevca, do Menore koja je u Solunu postavljena posle umetnikove smrti.

Gost Znakova biće prof. emerita Irina Subotić.

Urednik i voditelj Znakova: Sava Ristović.