Kompozitor meseca – Eduar Lalo

Nasuprot divljenju francuskih kompozitora poput Gabrijela Forea koji je isticao kako je muzika Eduara Laloa „... blistava, poletna i vesela, a umetnički stil - savršen", ili Kloda Debisija koji je balet Namouna ocenio kao remek-delo, muzika ovog francuskog romantičara je danas manje zastupljena na koncertnim repertoarima nego što bi se očekivalo. Iako je svoj kompozitorski rad predstavio kroz bezmalo sve muzičke žanrove - od solo pesama do opera, od kamerne muzike do simfonije - Lalo je publici pre svega ostao poznat kao autor Španske simfonije koju je posvetio slavnom Pablu Sarasateu, zatim Koncerta za violončelo i uvertire za operu Kralj Isa.

Eduar Lalo je rođen 27. januara 1823. godine u Lilu, u porodici koja se tokom šesnaestog veka iz Španije preselila u Francusku. Laloovi roditelji su isprva podsticali njegovu naklonost ka muzici podržavajući ga da studije violine i violončela pohađa na Konzervatorijumu u rodnom gradu. Međutim, već kao šesnaestogodišnjak došao je u sukob sa ocem, koji je, i sam nekadašnji vojnik, želeo vojnu karijeru za svog sina. U nameri da istraje u svojim ambicijama, Lalo je napustio porodični dom i preselio se u Pariz. Na Konzervatorijumu u francuskoj prestonici pohađao je časove violine kod slavnog Fransoa-Antoana Abeneka, osnivača Orkestra Društva pariskih konzervatorista i dirigenta zaslužnog za upoznavanje francuske publike sa Betovenovim simfonijskim ostvarenjima, a uporedo je pohađao i časove kompozicije kod Julijusa Šulhofa. Međutim, Laloova karijera kao kompozitora nije napredovala brzinom koju je želeo, a kako bi obezbedio finansijska sredstva za život držao je privatne časove violine. U ovom periodu pisao je kamerna ostvarenja i solo pesme, iako su u Parizu tada bila popularna operska dela i simfonijska muzika. Muzikolozi pretpostavljaju da je to i glavni razlog zbog kojeg Laloova kamerna dela, pre svega prva dva trija iz 1850. i 1852. nisu naišla na interesovanje publike i kritičara. Godine 1855. Lalo je odlučio da odustane od komponovanja i posveti se nastupima sa gudačkim kvartetom Armingo, čiji je bio jedan od osnivača. Ovaj sastav, u kojem je Lalo najpre svirao violu, a potom i violinu, bio je jedan od retkih ansambala koji su u Parizu tog doba promovisali kamernu muziku, pre svega Betovenove kvartete (do tada nepoznate francuskoj publici), kao i ostvarenja Hajdna, Mocarta, Šuberta, Šumana, Vebera i Mendelsona.

Kako navode istorijski izvori, Lalo je jednom prilikom naglasio da je za njegov kompozitorski stil najviše zaslužna tradicija nemačke romantičarske muzike: „Nemačka je moja prava muzička domovina", isticao je kompozitor, a nju je podrobno upoznao kroz muziciranja sa kvartetom Armingo. Tokom stvaralačkog rada Lalo je razvio prepoznatljiv muzički jezik, zasnovan na snažnim melodijama i raskošnim zvučnim bojama, koji se može porediti upravo sa delima njegovih nemačkih savremenika.

Urednica Irina Maksimović Šašić