Muzika sveta – Album „Putovanje moje duše“ Arsena Petrosjana

Ovaj album predstavlja nostalgično istraživanje muzike koju Petrosjan izuzetno intimno doživljava kao pripadnik naroda burne istorije. Naime, kompakt disk je završen nakon oružanih sukoba Jermenije i Azerbejdžana, odnosno rata u Nagorno-Karabahu 2020. godine. Aranžmani koje je priredio Petrosjan obuhvataju žanrove iz različitih epoha jermenskog kulturnog nasleđa - od melodija koje je pevao njegov otac, preko muzike Hemišina - etničke zajednice jermena koji žive u Turskoj, duhovne jermenske muzike, te pesama koje su potakle njegove emocije.

Jermenska kultura jedna je od najstarijih i najbogatijih na Bliskom istoku. Zemlja se nalazila u središtu severnog kraka Puta svile, a tokom Srednjeg veka bila je moćna kraljevina. O bogatstvu kulturnog nasleđa Jermena govori činjenica da su još početkom petog veka razvili alfabet koji se i danas koristi. Osim toga, u planinskim predelima pronađene su slike u kamenu koje datiraju od petog do trećeg milenijuma pre nove ere, a na kojima su prizori plesanja, te su naučnici izneli pretpostavke da su igre već tada pratili određeni vokalni oblici ili instrumenti. Svakako, nacionalni simbol ove zemlje, kada je reč o instrumentima, je duduk. Njegove korene treba tražiti u 5. veku nove ere, kada se pominje, a prepoznatljiv je po melanholičnom, toplom i nežnom zvuku.

Početkom 20. veka, tačnije 1915. godine, Jermeni koji su živeli na teritoriji tadašnjeg Otomanskog carstva doživljavaju progon i genocid. U ovom periodu dolazi i do masovne migracije stanovništva, a sa odlaskom brojnih porodica, "odlazi" i deo tradicije, koju upravo Arsen Petrosjan pokušava da sačuva i oživi. Rad ovog mladog majstora na duduku, koga nazivaju čuvarom nacionalnog muzičkog blaga, usmeren je na pronalaženje i snimanje kompozicija koje više nisu deo tradicije u zemlji matici. Tako je neke od primera pronašao i u starim sovjetskim arhivima, gde su pohranjeni.

Arsen Petrosjan rođen je 1994. godine u Jermeniji, u porodici koja potiče iz Gruzije, dok je domovina njegovih predaka Turska. Magistrirao je duduk na Državnom konzervatorijumu Komitas u Jerevanu 2016. godina, a trenutno je solista Jermenskog ansambla tradicionalne muzike. Osim toga, Petrosjan razvija i veoma bogatu svetsku karijeru, a do sada je sarađivao sa umetnicima kao što su Ihab Darviš, gitarista Stiv Haket ili majstor na udu Omar Bašir. U stručnim krugovima važi za jednog od vodećih umetnika na duduku mlađe generacije koji nastavlja stopama čuvenog majstora Đivana Gasparijana, kao i svog mentora Gevorga Dabaghijana. Pre četiri godine osnovao je kvartet koji nosi njegovo ime, u kom sviraju: Astik Snetsuns - kanun, Vladimir Papikijan - santur, Avetis Koesejan - udaraljke. Osim ovih umetnika, na albumu „Putovanje moje duše", Petrosjanu su se priključili i Sahak Gasparijan - duduk i Sona Jengibarijan - harfa.

Urednica emisije: Marija Vuković