Opera – Etjen Meil: Hadrijan

Ovo delo nastalo je 1791. godine, a libreto je napisao Fransoa-Benua Hofman po uzoru na libreto Pjetra Metastazija za operu Hadrijan u Siriji Antonija Kaldare. Premijerno izvođenje trebalo je da bude upriličeno 1792. godine u Pariskoj operi, ali zbog turbulente političke situacije nakon Francuske revolucije, izvedba ove opere bila je zabranjena sve do 1799.

Naime, originalni naslov ove opere bio je Hadrijan, rimski car. Hofman nije imao na umu bilo kakve političke konotacije osim što prvi čin sadrži scenu u kojoj car Hadrijan proslavlja pobedu. U to vreme, Francuskoj je pretila opasnost od Austrije, čiji je car Lepolod III upravo tada umro, a pretpostavljalo se i da su konji koje je trebalo da koriste u trijumfu cara Hadrijana pripadali Mariji-Antoaneti, nevoljenoj francuskoj kraljici i sestri cara Leopolda. Stoga su mnogi Parižani izrazili negodovanje zbog ove opere i 12. marta 1792, politički autoriteti su doneli odluku da zabrane izvođenje Meilovog Hadrijana, kako bi sprečili nerede. Usledile su dalje kontroverze u vezi sa ovim delom, budući da je Hofman odbio da izmeni libreto, pozivajući se na zakon iz 1791. kojim su francuska pozorišta bila oslobođena bilo kakve cenzure, kao i na Deklaraciju o pravima čoveka i građana.

Oktobra 1798, čelnici Pariske opere hteli su ponovo da postave ovo delo, te su zamolili Meila da revidira sižee i pripremi za izvođenje naredne godine. Izmenjena verzija je podrazumevala da se iz naslova izbaci reč Car, pa je Hadrijan imao ulogu generala, a njegov pobednički marš je takođe izbačen. Uprkos uspešnoj premijeri, članovi Saveta Pet stotina su smatrali da ovo delo sadrži aluzije na Napoleona Bonapartu i tadašnju situaciju u Francuskoj, pa je opera narednih godinu dana izvedena još nekoliko puta.

Urednica Jelena Damjanović