Operski svet Đovanija Batiste Lorencija

Plodnu saradnju ovog libretiste i kompozitora Đovanija Paizijela, prekinuo je Paizijelov odlazak u Sankt Peterburg, 1776. godine, nakon što je prihvatio poziv carice Katarine Velike. Lorenci je, pak, u narednoj deceniji ostao čvrsto vezan za Napulj, neretko integrišući napolitanski dijalekat u svoje komedije, a Paizijelovu ulogu autora koji je muzički oživljavao Lorencijeve stihove, preuzeće drugi napolitanski kompozotori: Pjetro Alesadro Guljelmi, Đakomo Trito, Domeniko Čimaroza i Gaetano Monti. Od njih četvorice, jedino je Čimaroza posedovao zavidnu reputaciju i van Napulja, zauzimajući centralno mesto na čitavoj operskoj sceni u Italiji osamdesetih i devedesetih godina 18. veka, pišući kako komične, tako i zapažene ozbiljne opere. Čimaroza je komponovao tri opere na libreta Đovanija Batiste Lorencija, koje su postavljene u napuljskom pozorištu Teatro del Fondo, odnosno Teatro Fjorentino; poslednja iz ovog niza, Očajni suprug, premijerno je izvedena 1785. godine. Oblikujući centralni lik zapleta opere – supruga koji sumnja u vernost svoje supružnice – Lorenci je, uvodeći dozu građanske sentimentalnosti, uspeo da izbegne stereotip ljubomornog nasilnika. Nakon premijerne postavke, opera je izvođena i na nemačkom jeziku, u Berlinu, 1794. godine, a obnovljena je i u Napulju 1795. Kraj opere Čimaroza je oblikovao u jedno od majstorskih komičnih finala nastalih u toke ove decenije, sa posebno izraženom ulogom orkestra, ostvarujući pri tom delikatno sadejstvo teksta, muzike i scenskog pokreta u formi neprekidne operske numere.

Autor emisije Srđan Atanasovski