Umetnost interpretacije – Violončelistkinja Žaklin di Pre

Rođena u porodici muzičara u Velikoj Britaniji 1945, Žaklin di Pre je sa samo četiri godine počela sa majkom da uči muziku, a sa pet je već započelo njeno formalno muzičko obrazovanje. Još kao učenica, i ona i njena sestra, flautistkinja Hilari di Pre osvajale su nagrade na takmičenjima, a sa petnaest godina, osvojila je Zlatnu medalju Gildhol škole za muziku i dramu, kao i Kraljičinu nagradu za najtalentovanijeg mladog muzičara. Žirijem koji je jednoglasno ovu nagradu dodelio mladoj Di Pre, predsedavao je Jehudi Menjuhin, koji ju je odmah pozvao da svira u triju sa njim i njegovom sestrom. Godine 1961, i zvanično je započela koncertna karijera šesnaestogodišnje Žaklin di Pre, nastupom u Vigmor holu u Londonu. Ubrzo su usledili i koncerti na najznačajnijim britanskim festivalima, poput Promsa i Edinburškog festivala, a nakon toga i nastupi širom sveta, od Karnegi hola u Njujorku, preko Berlinske filharmonije i svih drugih značajnih svetskih scena. Kao najmlađa dobitnica ikada nagrade „Giljermina Suđa", Žaklin di Pre odlazi na Pariski konzervatorijum, kako bi šest meseci učila kod Pola Tortelijea, a četiri godine kasnije upućuje se u Sovjetski Savez kako bi studirala sa Mstislavom Rostropovičem, tada bez sumnje najvećim živim violončelistom. Rostropovič je bio tako impresioniran svojom učenicom da ju je proglasio „jedinim violončelistom mlađe generacije koji bi mogao da se sa njim izjednači ili čak da prestigne njegova dostignuća”. Tih godina, sva velika imena kalsične muzike prosto su se utrkivala da nastupaju sa mladom umetnicom – od Jehudija Menjuhina, Jicaka Perlmana, Zubina Mehte, Pinkasa Cukermana – ali je najviše nastupa i snimaka ostalo zabeleženih sa Danijelom Barenboimom, za koga se i udala 1967. godine. Njih dvoje su šezdesetih godina prošlog veka smatrani "zlatim parom" muzičke industrije, ostavljajući za sobom neke od najboljih kamernih snimaka tog doba, ali se njihov uspon iznenada zaustavlja 1971. godine, kada je mladoj violončelistkinji dijagnostikovana multipla skleroza. Iako je pokušala da se vrati na scenu dve godine kasnije, njeno zdravstveno stanje se sve više pogoršavalo, tako da su njeni poslednji nastupi održani početkom 1973. godine. Umrla je četrnaest godina kasnije, sa samo četrdeset dve godine.

Uprkos veoma kratkoj karijeri, Žaklin di Pre je ostala upamćena kao jedan od najboljih interpretatora čuvenog Koncerta za violončelo Edvarda Elgara. Ovo je bilo koncertno delo sa kojim je debitovala 1962. godine u Rojal festival holu, a iste godine ga je prvi put izvela i na Promsu, kada je dirigovao Malkom Sardžent. Ovaj nastup je bio tako uspšan da se naredne tri godine vraćala na Proms kako bi ponovo interpretirala ovo delo, a Elgarov koncert je dve godine kasnije snimila za diskgorafsku kući I-Em-Aj, zajedno sa Džonom Barbirolijem, čime je nastao jedan od najslavnijih zapisa ove kompozicije. 

U emisiji ćete čuti i Šumanov Koncert za violončelo u a molu - u njemu, kao i u Elgarovom delu, do izražaja dolazi nepatvorena radost muziciranja ove umetnice, njen živ i intenzivan način sviranja i spontanost u vođenju melodijskih linija. U ovoj interpretaciji, uz Žaklin di Pre nastupa i Novi filharmonija orkestar predvođen Danijelom Barenboimom, koji joj pruža savršenu podršku, pažljivo prateći njena rubata, u potpunom saglasju sa njenom interpretativnom vizijom. 

Urednica emisije: Ivana Neimarević