Gražina Kubica: Dnevnici Bronislava Malinovskog

Intimni dnevnici Bronislava Malinovskog, koje je poznati antropolog vodio na poljskom jeziku, prvi put su se pojavili u javnosti 1967. godine u prevodu na engleski, pod naslovom „Dnevnik u strogom značenju te reči” (A Diary in the Strict Sense of the Term), koji je obuhvatio period njegovog terenskog rada na Novoj Gvineji i Trobrijandskim ostrvima. Po rečima Gažine Kubice, „u istoriji socijalne antropologije nije bilo knjige koja bi imala toliki odjek, koja bi izazvala toliko emocije i ostavila tako dalekosežne posledice. Mislim da nije preterana tvrdnja da je postmodernistička revolucija u antropologiji otpočela upravo s objavljivanjem intimnog dnevnika jednog od očeva osnivača ove discipline”.

Autorka se poziva na ocenu britanskog antropologa Adama Kupera, koji je prvi skrenuo pažnju na to da je Malinovski od vlastite biografije stvorio svojevrstan mit o proroku: njegovo plemićko poreklo, naučna promocija, zdravstveni problemi usled kojih je iz korena izmenio svoja naučna interesovanja, zatim odlazak na terenska istraživanja na Trobrijandskim ostrvima u vreme Prvog svetskog, gde je proveo gotovo četiri godine živeći sa urođenicima kao urođenik, potom povratak u Englesku i osnivanje nove antropološke škole funkcionalizma i, najzad, okupljanje sledbenika koji njegovu teoriju objavljuju i pronose širom sveta. No, za razliku od akademskih etnografskih radova Malinovskog, iz kojih se pomalja lik empatičnog antropologa, zainteresovanog i punog poštovanja za urođenički način života, koji se trudi da na svet gleda njihovim očima, da govori njihovim jezikom i da živi poput njihi, njegovi intimni dnevnici nude sasvim drugačiju, povremeno čak „skandaloznu” sliku i o njemu samom i o paradigmatskim Drugima koje proučava, obelodanjujući probleme i „stvarnost etnografskog iskustva” i primoravajući nas da raskrstimo sa fikcijom „objektivnog” opisa. 

Prevod s poljskog: Nikola Pavković
Spikerska interpretacija teksta: Gordana Gačić
Urednik: Predrag Šarčević