Curious Classics festival – Kvartet Arsena Petrosjana

Jermenska kultura jedna je od najstarijih i najbogatijih na Bliskom istoku. Zemlja se nalazila u središtu severnog kraka Puta svile, a tokom Srednjeg veka bila je to moćna kraljevina. O bogatstvu kulturnog nasleđa govori činjenica da su još početkom petog veka razvili alfabet koji se i danas koristi, a u to vreme se i Biblija prevodi na jermenski. Osim toga, u planinskim predelima pronađene su slike u kamenu koje datiraju od petog do trećeg milenijuma pre nove ere, a na kojima su prizori plesanja, te su naučnici izneli pretpostavke da su igre već tada pratili određeni vokalni oblici ili instrumenti. Svakako, nacionalni simbol ove zemlje, kada je reč o instrumentima, je duduk. Njegove korene treba tražiti takođe u 5. veku nove ere, od kada se pominje, a prepoznatljiv je po melanholičnom, toplom i nežnom zvuku.

Početkom 20. veka, tačnije od 1915. godine, Jermeni koji su živeli na teritoriji tadašnjeg Otomanskog carstva doživljavaju progon i genocid. U ovom periodu dolazi i do masovne migracije Jermena, a sa odlaskom brojnih porodica, 'odlazi' i deo tradicije, koju upravo Arsen Petrosjan pokušava da sačuva i oživi. Rad ovog mladog majstora na duduku, koga nazivaju čuvarom nacionalnog muzičkog blaga, usmeren je na pronalaženje i snimanje kompozicija koje više nisu deo tradicije u zemlji matici. Tako je neke od primera pronašao i u starim sovjetskim arhivima, gde su pohranjene. 

Na koncertu u Stokholmu, Petrosjan je sa svojim kvartetom, između ostalog, izveo i numere koje je zapisao čuveni Komitas. Ovaj sveštenik, kompozitor, horovođa, muzički pedagog i sakupljač narodnih napeva, iza sebe je ostavio više hiljada narodnih pesama i veliki broj vokalnih dela, a Jermeni ga smatraju ocem nacionalne muzike i osnivačem jermenske klasične muzike. Osim tradicionalnih numera, kvartet je izveo i kompozicije klasične duhovne jermenske muzike, koju su komponovali neki od najznačajnijih jermenskih autora u rasponu od 1. do 20. veka.

Arsen Petrosjan rođen je 1994. godine u Centralnoj Jermeniji i važio je za čudo od deteta. Diplomirao je duduk na Državnom konzervatorijumu Komitas u Jerevanu, gde je studirao kod poznatog majstora Gevorga Dabagjana. Trenutno je solista Jermenskog ansambla tradicionalne muzike, a uporedo razvija i veoma bogatu svetsku karijeru. Pre dve godine osnovao je kvartet, a pored njega u ovom ansamblu sviraju i Astik Snetsuns – kanun, Vladimir Papikjan – santur i Avetis Keosejan – udaraljke. 

Urednica emisije Marija Vuković